Azracik Yetkin-Yönetmen
Mesaj Sayısı : 2883
Cüzdan: Para: 5555 Odun: 6547 ViP: 0
| Konu: Polanya hakkında genel bilgiler 20/4/2009, 07:14 | |
| Polonya'nın Sınırları ve Nüfusu: Polonya kuzeyinde Baltık Denizi ve Rusya, doğusunda Lituanya, Beyaz Rusya ve Ukrayna, güneyinde Çek Cumhuriyeti ve Slovakya, batısında ise Almanya ile çevrelenmiştir. Yüz ölçümü 312,685 kilometre karedir. 7 Aralık 1988 tarihinde yapılan genel sayımda ülke nüfusu 37,879,000 çıkmıştır. 1997'de ise nüfus 38,659,979 olarak belirlenmiştir. 1 Ocak 1999 tarihinde yürürlüğe giren yeni idari reform, daha önce 49 idari bölgeye ayrılmış Polonya'yı 16 il biçiminde idari bölgelere ayırmıştır. Aşağıda verilen çizelgede, 1997 yılı itibariyle illerin yüz ölçümü (km2 değerinden), nüfusları (1,000 katsayısıyla) ve kentli nüfus oranları (parantez içindeki yüzde değerler) verilmektedir: Etnik azınlıklar ayrı olarak sayılmamıştır. 1984 yılında nüfuslarının (ki bu nüfusun içine Almanlar, Ukraynalılar, Beyaz Ruslar, Lituanyalılar ve diğerleri dahildir) 1.2 milyon olduğu tahmin edilmekteydi. Silezya'nın özerk yönetim olması yönünde yürütülen etkinlik, son yıllarda destek bulmuştur.Ulusal Azınlıklar Komisyonu, Mart 1991 yılında kurulmuştur.Dünyada geniş bir Polonya Diasporası bulunmaktadır (yurt dışında yaşayan Polonyalı nüfusun %65'i Amerika Birleşik Devletleri'ndedir). 1997'de en önemli şehirlerin nüfusu (katsayı 1,000): [Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
İl bazında nüfüs sayı sı:
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
İklim
Uzun ve sert kışlarla karakterize olan kıtasal iklim. Yağış oranı orta düzeydedir ve yaz aylarında maksimum düzeyine ulaşır. Varşova'da ısı Ocak ayında ortalama - 4.3 C, Haziran aylarında 17.9 C düzeyindedir. Yıllık yağış miktarı 465 mm. Ulusal Marş Sözleri J. Wybicki (Y. Vıbitski) tarafından yazılıp M. Oginski tarafından bestelenmiş olan "Jeszcze Polska nie zginela" (Polonya Daha Ölmedi) marşı, Polonya'nın ulusal marşıdır.
Yerel İdareler
1 Ocak 1999 tarihinden itibaren kabul edilmiş olan 16 il, 308 ilçeye ve 2,483 kazaya bölünmüş durumdadır. Yerel idareler, 4 yılda bir seçilen encümenler tarafından yönetilir. Yerel idarelerin mali kaynaklarının bir kısmı bölgelerindeki vergilerden, bir kısmı ise devletin genel vergi gelirlerinden karşılanmaktadır. Aynı zamanda merkezi idare ile yerel idareler arasında bir bağ oluşturan nahiye yönetimleri de bulunmaktadır. 40,000'den daha az nüfuslu yerleşim birimleri, encümenlerini en çok oy alanın daha az oy alanı geçtiği bir sistemle seçerler; nüfusu daha kalabalık yerleşim birimlerinde ise tek tek adayların değil, ama siyasi partiler listelerinin aldığı oy oranları dikkate alınır. 19 Haziran 1994 tarihinde 52,173 sandalye için 2,465 encümenlikte seçimler yapılmıştır; katılım oranı %35.8 olmuştur. 1993 yılından bu yana uygulanmakta olan idari reformlar, eğitim ve sağlık alanlarında önceliği illerden alarak daha küçük birimlere vermektedir. 1998 idari reformu ise merkezi yönetimi ortadan kaldırmaktadır. Valilin görevi, ili içerisinde bir çeşit "müfettişlik" olarak görülmektedir, buna karşın asıl yönetim erki seçilmişlerin ve yeni bölgelerin icra merci olan başkanlarındır. Başkanlar kendi bölgelerinin vergi gelirlerinin %30'unu, KDV'nin ise %15'ini almaktadırlar. Bu yeni yönetim şekliyle, 320 seçilmiş kazada idariciler, sağlık ve eğitim alanlarında daha önceki yaklaşımı aşan, büyük başarılar elde etmektedirler.
Ülkenin Gelişim Performansı
Kişi başına düşen Gayri Safi Milli Hasıla, 1998'de %4.8 artmıştır (1996'da bu oran %6.0'dır). Polonya ekonomisi, diğer komünizm sonrası evreyi yaşayan ülkelere kıyasla çok daha hızlı gelişmektedir. Özel sektörün milli hasıladaki payı %60'ı bulmaktadır.
Din Devlet ile Kilise ilişkisini 1989 yılı yasaları düzenlemektedir. Söz konusu yasalar, inanç özgürlüğünü garanti altına almakta, Roma Katolik Kilisesi'nin radyo ve televizyon programları yapmasına, ayrıca okul, hastane ve tarihi değeri olan binaları işletmesine izin vermektedir. Lublin Katolik Üniversitesi ve Varşova İlahiyat Akademisi dışında birçok üniversite ve eğitim kurumunda ilahiyat bölümleri vardır. 28 Temmuz 1993 tarihinde hükümet, Başpiskoposluk ile aralarındaki karşılıklı ilişkileri düzenleyen bir Konkordato imzalamış, söz konusu anlaşma üzerinde 5 yıl görüşmeler yapıldıktan sonra Parlamento tarafından yasallaştırılmıştır. Varşova Başpiskoposu, aynı zamanda Polonya Başpiskoposu'dur (ki 1981'den bu yana bu görevi Kardinal Jozef Glemp yürütmektedir). Dini başkent Gniezno'dur ve bu kentin piskoposu doğrudan başpiskopos unvanı alır. 1978 yılı Ekim ayında, Krakov Piskoposu, Kardinal Karol Wojtyla (Karol Voytıla), Jean Paul II (Jan Pol II) olarak Papa seçilmiştir | |
|