Azracik
Yetkin-Yönetmen
Mesaj Sayısı : 2883
Cüzdan:
 Para: 5555
 Odun: 6547
 ViP: 0
 |  Konu: Polonyadaki Tatarları ve Müslümanları 20/4/2009, 07:27 | |
| POLONYA MÜSLÜMANLARI
Polonya'ya, 1985, 1988 ve 1993 yıllarında üç kez gittim. Diyebilirim ki, yeryüzünde, Türkler'i, Leh Milletinden daha çok seven bir Millet yoktur ve Polonya'da, Türk olmak, en geçerli pasaportur...
Çünkü, tarih içerisinde, Türkler'le Lehler arasında çok iyi ilişkiler kurulmuş ve iki Millet, biribirlerine karşı daima sevgi ve saygı duymuşlardır.
Başta Varşova olmak üzere, önemli bütün kentlerini, tarihi ve turisitik yerlerini, dini mekanlarını dikkatle gezip gördüm ve incelemelerde bulundum. Edindiğim önemli izlenimlerden birisi, Polonya'da yaşayan insanların son derece dindar oluşlarıydı. Fakat bu dindarlık, fanatik bir din anlayışından çok uzak, gerçek anlamda bir laiklik seviyesindeydi. Zira, halkın büyük çoğunluğu Katolik Hrıstiyan dinine mensup olmasına rağmen, hemen hemen, dünyadaki bütün dinlere mensup olan insanlar da vardı ve bunlar, dini inaçlarına uygun bir biçimde yaşama özgürlüğüne sahiptiler.
Polonya'da var olan dinlerden birisi de İslamiyetti. Sayıları az da olsa Türk Tatarlar, Polonya'nın asli unsurları olarak bu ülkede yaşıyorlardı. Bunlar daha çok Litvanya hududuna yakın bir bölgede bulunan Biavistok kentinde ve bu kente bağlı Bohoniki ve Kurşunyani köylerinde oturuyorlardı. Kuşkusuz, dağınık bir biçimde, Polonya'nın her yanında yaşamakta olan Tatarlar da vardı. Mesela, bir tersane kenti olan Gdansk ile başkent Varşova'da bir hayli Müslüman Tatar çalışıyor ve geçimlerini sağlıyorlardı.
Bohoniki ve Kurşunyani köyleri, Polonya Müslümanları için, çok önemli iki köydü. Köylerdeki camilerde beş vakit namaz kılınmıyordu, ama özellikle cuma ve bayram namazlarında hem imam hem de cemaat bulunuyor ve bu iki köyün, Müslüman köyler oldukları kanıtlanıyordu.
Bohoniki ve Kurşunyani köylerindeki Müslüman Mezarlıkları, temiz ve bakımlıydı. Bütün kabirler mermerle çevrilmiş, üzerlerine de mermer birer mezar taşı konulmuştu. Mezar taşları üzerinde latince ve bazılarında da arap alfabesiyle yazılar kazınmıştı. Hemen hemen bütün mezar taşlarının üzerinde ise, mutlaka Ay-Yıldız nakşedilmişti. Bazı mezar taşlarının üzerinde merhumun ya da merhumenin, Lehçe adının yanıbaşında, bir de Müslüman-Türk adı yazılıydı. Türk Tatar Müslümanlar, Polonya'nın neresinde vefat ederlerse etsinler, genellikle, Bohoniki veya Kurşunyani'deki Müslüman mezarlığına getirilip defnediliyorlardı. Ancak, sonraları, Varşova'da oluşturan Müslüman Mezarlığına da definler yapılmaya başlanmıştı.
Biavistok ile Bohoniki ve Kurşunyani'de, Ramazan ve Kurban bayramları çoşku içerisinde kutlanmaktadır. Geleneksel törenlerin yanısıra, varlıklı olanlar, Kurban Bayramlarında kurban kesmekte ve bunun gereğini yapmaktadırlar.
Ancak, Ramazan aylarında, oruç tutanların sayıları parmakla gösterilecek kadar azdır. Kuşkusuz buna, kendilerine göre bir gerekçe göstermektedirler.
Polonyalı Türk Tatarlar, Türkçe'yi unutmuşlar. Bunun nedenini, Polonya Tatarlarının Müftüsü Stefan Muharski; "Polonyalı gençler, güzel Leh kızlarıyla evlenmeyi tercih ediyorlardı. Çocuklar da daha çok ana dillerini öğrenip bu dille konuştuklarından, yüzyıllar içerisinde, Türkler, kendi dillerini unutup, Lehçe konuştular" biçiminde açıkladı.
Ancak, inanç sistemi babadan oğula ve toruna intikal ettiğinden, İslamiyetten kopmamışlar; namaz kılmasalar, oruç tutmasalar da, müslüman olduklarını söyleyegelmişlerdir.
Müftü Muharski, Biavistok'ta, bir İslam Kültür Merkezi'nin kurulabilmesi için büyük çaba harcamıştır. Bir ölçüde başarılı da olmuş, bir alt yapı oluşturmuştur. Ancak, O'nun arzu ettiği bir Merkez, henüz kurulabilmiş değildir.
Kur'an'ı Kerim, Lehçe'ye çevrilmiş ve birkaç kez yayımlanmıştır.
Son yıllarda, Varşova'daki "Müslüman Birliği Cemiyeti"nin çabalarıyla bir, "İslam Kültür Merkezi" oluşturulmuştur. Bu Merkezdeki cami, özellikle cuma namazlarında tıklım tıklım dolmaktadır. Çünkü Başkent Varşova'da, çeşitli Müslüman ve Arap Ülkelerine mensup insanlar da yaşamaktadır ve bütün bunlar, Varşova'daki tek camide toplanıp, birlikte cuma namazlarını eda etmektedirler.
Polonya Müslümanları Cemiyetinin İkinci Başkanı Ali Kozakeviç bize Merkezi, Cami ve Mezarlığı gezdirirken, faaliyetleri hakkında da ayrıntılı bilgiler verdi. Edindiğimiz bilgilere göre, Polonya Müslümanları Birliği'nin Varşova dışında, Gdansk, Krakov, Gorozow, Bydgoszcz, Torun ve Elblag'da da şubeleri varmış. Tabii, Biavistok'daki örgüt de faaliyetlerini sürdürmektedir.
Ali Kozakeviç'in verdiği bilgilere göre; arzu eden müslüman aileler, çocuklarına İslami eğitim aldırabilmektedir... Gdansk'daki görkemli camiinin cemaati az değildir... Polonya Hükümeti, Devlet bütçesinden Müslümanlar için de ödenek ayırmaktadır...
Polonya'da, Müslüman Türklerin dışında, Yahudiliğe yakın bir inanç sisteminin mensubu olan Karaim (Karay) Türkleri de yaşamaktadır. Sayıları giderek daha çok azalan Karay Türklerinin Varşova'da, kendilerine özel bir de mezarlıkları bulunmaktadır. Polonya'daki Türk varlığı kısaca şöyle özetlenebilir: Tarih içerisinde, Orta Asya'dan gelip burada yerleşen Kumanlar, Kıpçaklar ve Altınordu'nun torunları... Kırım Hanları'nın gönderdikleriyle, kendiliğinden gelip yerleşen Kırım Türk Tatarları... Osmanlı Devletinin çeşitli bölgelerinden gidip Polonya'ya yerleşenler... Bunların sayıları çok az da olsa, hepsi birden Lehistan Türkleri'nin temsilcileri olarak, dost ve hatta kardeş Polonya'da yaşamlarını sürdürmektedirler. Biz, bütün bu insanlarımızla ayrı ayrı görüşmeler yapmak imkanı bulduk. Gördük ki hepsi de, bir Polonyalı olarak, rahat, özgür ve eşit haklarla, mutlu biçimde yaşamaktadırlar.
Kısaca özetlemek gerekirse Polonya, hangi dinden, hangi ulustan olursa olsun, insana değer veren, insan varlığını her türlü değer yargılarının üzerinde tutan bir ülkedir | |
|
Anasayfa 
Oyun 
