POLONYA EKONOMİSİ: GÜVENİLİR - İSTİKRARLI VE CAZİP BİR ORTAK

Şırnak'ın Cudi Dağı'nda güvenlik güçleri ile bölücü terör örgütü mensupları arasında çıkan çatışmada 4 polis şehit oldu.

Şırnak'ın Cudi Dağı'nda güvenlik güçleri ile bölücü terör örgütü mensupları arasında çıkan çatışmada, 4 polis şehit oldu.

PKK terör örgütü, Şırnak ile Silopi arasında bulunan Cudi Dağı'nda güvenlik güçlerine pusu kurdu. Teröristler, uzun namlulu silahlarla ateş açtı. Güvenlik güçleri, karşılık verdi. Çatışmada 4 polis şehit oldu.

Yaralı polislerin helikopterle Şırnak Asker Hastanesi'ne kaldırıldığı öğrenildi.

Çatışmanın devam ettiği belirtiliyor.

I. Polonya: ne gibi bir ülkedir ?

II. Türkiye ile ekonomik ilişkileri:

III. Polonya'daki yabanci sermaye

IV. Polonya'daki vergi sistemi

Polonya: ne gibi bir ülkedir ?

Polonya uzun bir ikili geçmişe rağmen halen Türkiye'de yeteri kadar tanınmamıştır. Şu anda sadece Türk elektrik santrallerinin kurulması, madenlerin ve ulaştırma altyapısının geliştirilmesine aktif olarak katılımımız aklımıza gelmektedir.

Polonyanın politik ve ekonomik yapısındaki değişim, işbirliği ve 90'lı yılların başlarından itibaren başlayan ikili ticaretin de yer aldığı yeni alanlarda ortaya çıkan çekimden etkilenmektedir.

Yeni Polonya gittikçe daha çok yakınlaşmaktadır.

Merkezi Planlı Ekonomi kurallarıyla yönetilen, bir Orta Avrupa ülkesi olan, 38 milyon nüfusu, 312 000 m2 yüzölçümüne sahip olan bu ülkede 1989 yılında Serbest Pazar Ekonomisine geçildi.

Şok Polonya Terapisi olarak belirlenen eğilim, libarel Ekonominin temel prensipleri üzerine oturtulmuştur, ki bunlar Kamu Kurumlarının özelleştirilmesi, serbest rekabet, serbest para akışı, Polonya para biriminin konvertibil hale getirilmesi, özel sektörün orataya çıkarılabilmesi için şartların belirlenmesi ve devlet tekelinin kaldırılması ya da sınırlandırılması idi.

Zorlu tartışmalarla geçen 15 yıl süresince Avrupa Birliği standartları ve düzenlemelerine tam uyum sağlanmıştır. Bunda başarılı olduğumuzu söyleyebiliriz.

Polonya Mayıs 2004'te Avrupa Birliği'nin tam üyesi oldu. Şüphe yok ki Polonya ekonomisi Avrupa Birliği ile bütünleşmeden belirgin bir biçimde etkilenmiştir.

2004'te Polonya'nın Ekonomik büyümesi % 5,3'ü bulmuştur. Bu Avrupa bölgesinden (% 1,3) daha büyük bir ortalama olarak 25 Avrupa Birliği ülkesinden daha yüksek bir rakamdır. Polonya'nın büyümesi, belirgin bir biçimde ihracat, endüstriyel ürünler ve yatırım alanlarına yönelmiştir.

Son zamanlarda endüstri ürünlerinin satışlarında büyük artışlar olmuştur. Endüstriyel ürünlerde ve teknolojik gelişme olarak kabul edilen alanlarda (araç imalatı, radyo-TV yapımı, iletişim teçhizat ve aparatları, elektrikli makine ve aparatlar vs) dikkate değer kazanımlar gözlenmiştir. Polonya endüstri sektörünün bir çoğunda derin bir yeniden yapılanmaya gidildiği de belirtilmektedir. Yeniden yapılanma ve özelleştirme, yatırımların büyümesinde etken olan faktörler olarak görülmektedir. Özelleştirme süreci halen devam etmektedir. Polonya Hazine Bakanlığı tarafından hazırlanan en son transfer listesini size sağlayabiliriz.

Fakat şüphesiz Polonya ekonomisinin transfer süreci aynı zamanda yeni, modern, yenilikçi, dış pazarlara açılmaya hazır çok sayıda firmanın ortaya çıkmasına neden olmuştur. Firmalar geniş yelpazeli, yüksek kaliteli ürünler sunmakta, çoğunlukla rekabet oluşturabilecek fiatlar önermektedirler.

İhracat, son yıllardaki hızlı büyümenin itici gücü olmuştur. Değişim döneminde, Polonya, ihracatındaki bu büyüme meta yapısındaki modernizasyonla birlikte gerçekleşti. Bu, yüksek teknolojik ürünlerin, özellikle de 1992'de ihracata katılım payı % 20 ‘den 2002'de % 38,6'ya çıkan mühendislik sektörünün önemini arttırmıştır. Diğer taraftan hammadde veya yarı mamül maddelerin önemi de buna bağlı olarak artmıştır. Bu değişimin arkasındaki belirleyici faktör doğrudan yabancı sermaye yatırımlarıdır.

İhtiyat akçesi olarak oluşturulan çeşitli ürün grupları da bulunmaktadır: Dizel araçlar, mobilyalar (daha çok oturma grupları), TV setleri. Binek otomobiller ve diğer motorlu binek araçların, bilgisayarların ve bu arada kamyonların da ihracatında önemli bir artış sözkonusudur.

İthalata bakılırsa, ticaret açığının ekonomi için gerekli olan hammadde ithalatından kaynaklandığını belirtmek gerekir. Bunun sonucu olarak, petrol ürünleri ithalatın başını çekmektedir, fakat başlıca ithal mallar yine otomobiller, motorlu araç aksesuarları ve parçaları, bilgisayarlar, motorlar ve elektronik tümdevrelerdir.

2004 yılında Polonya ithalatı 87,9 milyar Dolar, ihracatı 73,8 milyar Dolar düzeyine ulaşmıştır. 2003 yılı ile karşılaştırıldığında Polonya'nın gelişmiş ülkeler ile ticareti ihracatta % 37,7 ithalatta % 29,3 oranında büyüme göstermiştir. 2004 yılında ticareti, toplam ihracatının % 79,1'ini, ithalatının ise % 67,9'unu bulmaktadır. Almanya, Polonya'nın (Türkiye ile olduğu gibi) ençok ticaret yaptığı ülke olmuştur. Polonya'nın toplam ihracatının % 30 ve ithalatının % 24,2'si Alman firmalarıyla olmuştur.

Türkiye ile ekonomik ilişkileri:

Türkiye ile ticareti özellikle son iki yıl içinde artmıştır. 2004 yılında Polonya'nın Türkiye'ye ihracatı 912,7 milyon Dolara ve ithalatı 1 113,9 milyon Dolara ulaşmıştır. Türkiye'nin Polonya ihracatındaki payı % 1,23, ithalatındaki payı ise % 1,26'dır. Her iki pazarın büyüklüğü düşünüldüğünde, daha pek çok iş yapma imkanı olduğunu söyleyebiliriz.

Binek otomobiller, çeşitli araç ve motorların yedek parçaları, pamuk ipliği, pamuklu dokuma, TV setleri, giyim eşyası ve beyaz eşya - yani dayanıklı tüketim malları (buzdolabı, çamaşır makinesi vb) Polonyalıların Türkiye'den ithal ettikleri ilk 30 ürün listesini teşkil eder.

Polonya firmaları Türkiye'ye otomobil, TV tüpleri, çeşitli motorlar, kimyasal ürünler, kağıt, mukavva, çelik malzeme, ağaç ürünleri, kozmetik ve elektrikli ekipman sağlamaktadırlar.

Her iki tarafta da faaliyetlerini incelediğimiz ürün gruplarının ve sektörlerinin sayıları artış göstermektedir.

Polonya'daki yabanci sermaye

Polonya'daki 15 yıllık cesur politik ve ekonomik reformlardan sonra Polonya uluslararası iş dünyası için güvenilir ve itimad duyulan bir partner olmuştur.

Başından beri 9 uluslararası şirket Polonya'da 80 milyar Dolar'dan fazla yatırım yapmıştır. Bu rakamlar, Polonya'yı bölgenin lideri yapmakla kalmamış, herşeyden önce Polonya ekonomisinin devamlı büyümesinin unsuru olmuştur.

Yabancı yatırıcımları Polonya'ya çeken özellikler:

- Devamlı ve istikrarlı büyüme
- 38 milyondan fazla nüfuslu büyük bir Pazar oluşu
- 1 Mayıs 2004 tarihinden itibaren AB üyesi olması
- İşlenmiş mamüllerin AB ve Doğu ülkelerine kolay geçiş sağlayan bir konumda olması
- Yerli ve yabancı yatırımcılara eşit muamele
- Uluslararası kuruluşların olumlu değerlendirme ve destekleri

Halen pek çok yatırımcının Polonya'da ticari faaliyetlere girişmesi kararında dikkate aldığı en önemli faktör güvenilir bir pazar oluşudur.

Polonya kayıtlarına göre 28 milyar Dolar tutarındaki doğrudan yabancı yatırımlar imalat sanayinde toplanmıştır (taşıma teçhizatları, işlenmiş gıda, kimyasal maddeler, elektrikli makine ve aparatları, karton ve kağıt, ağaç ürünleri, kauçuk ve plastik). İkinci sırayı - 16 milyar dolar ile - ticaret ve onarımlardan sonra (yaklaşık 8 milyar dolar), taşıma, stoklama ve haberleşme (7 milyar dolar) ile finans kurumları (bankacılık ve sigorta şirketleri) teşkil etmektedir.

Şu anda ülkemizde önemli otomobil ve yedek parçaları imalatçıları, sigorta şirketleri ve bankalar, dünya markası otel zincirleri, telekomünikasyon firmaları, telekomünikasyon teçhizatları imalatçıları aktif olarak çalışmaktadırlar.

Yatırım yapan en önemli ülkeler listesinde Fransa, Hollanda, Amerika Birleşik Devletleri, Almanya, İtalya ve Büyük Britanya lider konumdadırlar.

Türk firmaları Polonya'da 150 milyon dolardan fazla yatırım yaptılar ve diğer bir 50 milyon dolarlık yatırım yapılacağı da deklare edilmiştir. Türkler, giyim eşyası imalatında ve inşaat sanayi sektöründe faaliyet göstermeye karar vermişlerdir.

Polonya'daki farklı birçok durum başarılı yatırımcıları çekmiştir. Polonya iş çevresini devamlı olarak geliştirmektedir. Geçen yıl Polonya'da ticari faaliyetler için çok önemli bir kanun hazırlandı. Bu 2 Temmuz 2004 tarihli ekonomik özgürlük kanunudur. Bu kanun, Polonya sınırları içerisinde devam etmekte olan, sona eren işleri kapsadığı gibi kamu idaresinin görevini de düzenliyor.

Avrupa Ekonomik Alanında bulunan, AB ve Avrupa Serbest Ticaret Antlaşması bölgesinde olmayan yabancılar, aksi uluslar arası antlaşmalar olmadıkça aşağıdaki şartlarda ticari faaliyetlerini yürütebileceklerdir:

- Sınırlı olarak (limited şirketler)
- Sınırlı A.Ş. ortaklığı
- Sınırlı sorumlu şirket
- A.Ş. ortaklığı

Bunlar, aynı zamanda bu tip şirketlere hissedar olabilir ya da ortaklığa girme hakkına sahiptirler.

Bundan başka yabancı girişimciler faaliyetlerini Polonya'daki temsilcilikleri ve şubeleri vasıtasıyla da yürütebilirler.

(Daha sonraki düzenlemeleriyle birlikte) 20 Mart 2005 tarihli Yatırımlarda Mali Destek Kanunu aşağıdaki şartlardan birini veya daha fazlasını sağlayan yatırımcıların yeni projelerini güvence altına almaktadır:

- En az 10 milyon Euro değerinde yatırım
- Girişimcinin modernizasyon ve gelişimini sağlayan, beş yıllık süre için en az 100 iş imkanı tanıyan, minimum 500.000 Euro değerinde yatırım
- Minimum 5 yıl için asgari 20 yeni iş imkanı
- Teknolojik yenilik girişimleri
- Çevre ıslahı ile ilgili yatırımlar
- Endüstriyel ve teknolojik park yatırımları

Daha detaylı bilgiyi PAIıIZ (Polonya Enformasyon ve Yabancı Yatırımlar Ajansı) internet sitesinden temin edebilirsiniz. [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

Garanti altındaki yatırımlardan faydalanan yatırımcılar Özel Ticaret Bölgelerinde yerel vergi muafiyeti ya da vergi indirimi gibi diğer destekler için de uygundurlar. Özel yatırımların konusu olan ticari faaliyetler yatırımın tamamlandığı tarihten başlamak üzere asgari 5 yıllık bir dönem için sürdürülmeli.

Globalleşme çağında rekabet sadece girişimciler arasındaki rekabet anlamına değil, ilkönce ve daha çok devletler arası rekabet anlamına gelmektedir. Bundan dolayı vergi sistemi özellikle de yeni yatırım bölgeleriyle ilgili alanlarda ticari kararların en önemli belirleyicilerindendir.

90'lı yılların başlarında Polonya vergi sistemi tedrici olarak reforme edildi. Bunun nedeni Polonya'da yatırımı cesaretlendirmek ve sonuç olarak yeni iş alanlarının ortaya çıkarılmasını (yeni istihdam imkanlarını) sağlamaktır. Vergi sistemi reformları Polonya Kanunlarının AB kanunlarına uyumu çerçevesinde desteklenmiştir.

Polonya vergi sistemi aşağıda belirtilen bölümlere ayrılmıştır.

I. Doğrudan vergiler (Direkt vergiler)
. Kurumlar vergisi (şirketin gelir vergisi)
. Kişisel gelir vergisi
. Emlak vergisi
. Miras, hibe vb gibi kazanımlardan elde edilen gelirin vergisi\

II. Dolaylı Vergiler
. Katma Değer Vergisi
. Özel Tüketim Vergisi

Kurumlar vergisi oranı (CIT) ilk olarak 2004'te % 24'ten % 19'a indirildi. 2004 Ocak-Eylül dönemi vergi gelirlerine bakıldığında 2003'te elde edilenden fazla olduğuna dikkatinizi çekerim.

Bütçe Kanunu gelir vergisinden elde edilen gelirlerin azaltılmasını öngörmekteydi. Böyle bir azalma, vergi geliri alanının genişlemesinden ve ekonomik büyümeden dolayı gerçekleşemedi.

Gelir vergisi artan bir seyir içinde % 19, % 30, % 40 olarak görülmektedir

Şuanda geçen hafta seçimleri kazanan partilerin açıklamalarına bakıldığında bu alanda yenilikler, sadeleştirme sözkonusu olacaktır.

KDV temel mallarda % 22, indirimli oranları % 7 ya da % 3, ihracat ve toplulukiçi destek oranı % 0'dır.

Özel Tüketim Vergisi mala ilave edilen değerinin oranına göre hesaplanmakta (birim başına sabit oran), Özel Tüketim Vergisi otomobiller, benzin, enerji, alkol, tütün ürünleri, ateşli silahlar, parfüm ve kozmetik ürünlerine uygulanmaktadır.

Emlak Vergisi Ortak Konsey tarafından konulmaktadır. Bu oranlar emlağın tipine, yerine ve kullanım amacına göre değişmektedir.

Diğer çok önemli bir düzenlemede yabancıların emlak satın almasına ilişkindir.
Genel kural, yabancıların İçişleri Bakanlığına emlak satın almak için mülkiyet ya da daimi kullanım hakkı için yasal prosedürüne uygun olarak talepte bulunması istenmektedir.

İnşaat işleri ve yeni hizmetlerin sağlanması her iki ülke yani Türk ve Polonya taraflarının ilgisini çekecek alanlar oluşturmaktadır. Bunlar kamu satın alma terimi içine girmektedir. Bu terim, iş kurmak için düzenlemeleri, destekleri ve devlet bütçesi ya da ortak bütçeden gelen masrafları kısmen ya da tamamen karşılayan servisleri kapsar. İlgilerinin bu taleplerini web sayfalarına ve yatırım yayınlarına bakmaksızın kamu satın alma bülteninde ve AB resmi gazetesinde yayınlanmak üzere bildirmek zorundadırlar. Daha az tutarlı satışlar için PAIiIZ web sitesinden detaylı bilgi alınabilir.

Son olarak, Türk ekonomisinin olduğu gibi Polonya ekonomisinin de dikkate değer bir oranda büyümekte olduğunu söyleyebilirim. İkili bağlarımıza kuvvetlendirmeye ihtiyacımız var ve bu günkü toplantı bu amaca ulaşmakta yardımcı olacaktır.

Yeni işbirliği alanları sürekli olarak araştırılmaktadır. Umuyorum ki bugün biz ülkelerimizi zenginleştirecek ve yakınlaştıracak yeni fikirleri ortaya çıkarabileceğiz.

» Polonya Sehir Istatistikleri
» Polonya Hakkinda Bir Kac On Bilgi