Mütercim-Tercümanlık

Programın Amacı

Mütercim Tercümanlık programı İngilizce yazılmış bir metnin başka bir dile yazılı olarak nasıl çevrileceği (mütercim) ve İngilizce'deki bir konuşmanın başka bir dile nasıl çevrileceği (tercümanlık) konularında eğitim yapar.



Gereken Nitelikler

Dil ve edebiyat başlığı altında toplayabileceğimiz Türk dili ve edebiyatı, doğu dilleri ve edebiyatları, batı dilleri ve edebiyatları, eskiçağ dilleri ve kültürleri ve Mütercim Tercümanlık gibi programlarda başarılı olabilmek için genel akademik yeteneğin yanı sıra sözel yetenek, güçlü bir bellek ve dikkate sahip olmak gereklidir. Ayrıca, dil ve edebiyat konularında özellikle eskiçağ dilleri ve kültürleri ve dilbilim alanlarında eğitim görmek isteyenlerin bilimsel meraka sahip olmaları, eski eserleri araştırmaya ilgi duymaları beklenir. Sümeroloji ve Hititoloji gibi programlar eski uygarlıklara merak duyanların ilgisini çekebilir.



Mütercim tercümanlık programına gireceklerin ise zengin bir genel kültür yanında gramer ve kompozisyonda başarılı ve geniş bir sözcük dağarcığına sahip olmaları gerekir. Özellikle tercümanlık çeşitli tipte insan tanıma olanağı verdiğinden, hareketli bir çalışma ortamından ve sosyal ilişkilerden zevk alanlar için önerilebilir. Bu programlarda dersler genellikle kuramsal olarak sürdürülmekte, öğrenciler fakülte kütüphanelerinde araştırma yapmakta, gerektiğinde fakültenin dil laboratuvarlarından yararlanmaktadırlar.



Mezunların Kazandıkları Unvan ve Yaptıkları İşler

Dil ve edebiyat başlığı altında toplanan bu programlardan mezun olanlar değişik unvanlarla çalışırlar. Dilbilimci olarak çalışmak isteyenler, bir dilin yapısını, kaynağını, başka dillerle ilişkisini araştırır; fonetik, anlam, gramer ilkelerini uygulayarak herhangi bir dilin gelişmesini inceler; tek sözcüklerin, birleşik sözcüklerin, eklerin, takıların kaynakları, gelişmeleri, anlam değişmeleri üzerinde çalışır, dil sistemleri geliştirirler; bir dil için sözcüklerin çeşitli kullanışlarına göre anlamlarını açıklayan sözlükler hazırlarlar. Bu kimseler genellikle üniversitelerde görev alırlar.



Türk dili ve edebiyatı bölümü mezunları kütüphanelerde, arşivlerde, Kültür Bakanlığında, TRT Kurumunda görev alabilirler, yükseköğretim kurumlarında "Okutman" olarak çalışabilirler. Öğretmenlik sertifikası olanlar orta dereceli okullarda "Öğretmen" olabilirler. Özel yetenekleri olanlar gazete ve dergilerde "Yazarlık", "Editörlük" yapabilirler.



Latin dili ve edebiyatı ile Yunan dili ve edebiyatı mezunları müzelerde, epigrafi (yazıt bilim) alanında, kültür ve turizm faaliyetleri ile ilgili alanlarda, arşivlerde, eski belgelerin tercüme işlerinde çalışabilirler. Ancak epigrafi ve arşiv alanında uzman olmak için yurt dışında bir kaç yıllık eğitim görmek gerekmektedir.



Tercümanın işi iki türlüdür. Birincisi "eşzamanlı tercüme" olup bir dilde konuşulanları, konuşma devam ederken, aynı zamanda başka bir dile çevirmedir. Bu tip tercüme uluslararası konferanslarda çok gereklidir. Elektronik araçların gelişmesi ile bu alanda da ilerlemeler olmuştur. Tercüman, konferans salonunun arkasında bir kabinde oturur ve kulaklık ile konuşmacının söylediklerini dinlerken aynı anda mikrofona, konuşulanların tercümesini söyler. Dinleyiciler de bunu kulaklıkları ile dinlerler. Eşzamanlı tercümede, tercüman konuşmacıyı çok dikkatle dinlemek, onun jest ve mimiklerini izlemek zorundadır. Bu da çok iyi bir lisan bilgisini, dikkatli ve sabırlı olmayı gerektirir.



İkinci tür tercümede, konuşmasını bitirdikten sonra tercüman söylenenleri çevirir. Bu tür tercümede her cümle iki defa söylendiğinden zaman alıcıdır. Bu tercümede de tercüman konuşmacının söylediklerini hatırda tutmak ve konuşmayı değiştirmeden çevirmek zorundadır. Mütercim ise bir dille yazılmış bir metni başka bir dile (Türkçe'ye) çevirir.



Çalışma Alanları

Eskiçağ dilleri ve kültürleri programları mezunları genellikle yükseköğretim kurumlarında bilimsel araştırmalar yapabilirler. Sümeroloji mezunları müze arşivlerinde çivi yazısı uzmanı olarak görev alabilirler.



Doğu dilleri ve edebiyatı mezunları Sanayi ve Ticaret Bakanlığında, TRT Kurumunda, elçiliklerde, ithalat ve ihracat şirketlerinde görev alabilirler. Arap dili ve edebiyatı programını bitirenler Diyanet İşleri Başkanlığında çalışabilecekleri gibi orta dereceli okullarda öğretmenlik yapabilirler.



İtalyan dili ve edebiyatı programından mezunlar, İtalyan Lisesi ve konservatuvarlarda öğretmenlik yapabilirler.



Batı dilleri bölümlerini bitirenler yabancı dilde veya Türkçe eğitim yapan orta dereceli okullarda yabancı dil öğretmeni veya yükseköğretim kurumlarında okutman olarak görev alabilirler. Öğretmen olmak isteyen kimseler için bu bölümlerde dil öğretimi konusunda ayrı ders programları düzenlenmiştir.



Batı dilleri programından mezun olanlar TRT Kurumunda, Dış İşleri Bakanlığında, elçiliklerde, Sanayi ve Ticaret Bakanlığında, turizm acentalarında ve ticari şirketlerde mütercim-tercüman olarak çalışabilirler.



Batı ve doğu dilleri ve edebiyatları programını bitirenlerin iş bulma olanakları, dilini öğrendikleri ülke ile ülkemiz arasındaki kültürel ve ticari ilişkilere bağlı olarak değişmektedir. Genel olarak mezunlar Sanayi ve Ticaret Bakanlığında, elçiliklerde iş bulma olanağına sahiptirler.