Ayakkabı Teknisyeni

TANIM

Teknolojik gelişmelere ve modaya uygun olarak çeşitli malzemelerden (doğal deri, suni deri, kadife, keten vb. ) ayakkabının belirli modellerini geliştiren, kalıplarını hazırlayan ve üretimin diğer aşamalarını düzenleyerek üretimde bulunan kişidir.


GÖREVLER

- Değişik yaş ve cinsiyetteki kişiler için model belirleyerek kalıp çıkarır,
- Üretilecek ayakkabıya uygun malzemeyi seçer, (deri, keten, kadife vb.)
- Kullanılacak malzemeyi, astarını keser, malzemeyi ve astarı birbirine diker,
- Sayayı kalıba monte eder, dikiş kanalı açar, ökçeleri yapar, takar,
- Gerekli boya işinden sonra ayakkabıyı kalıptan çıkararak bağ ve tokasını takar,
- Üretim sırasındaki işin kalitesini denetler.
Bir ayakkabı fabrikasında çalışan teknisyen bu aşamaların birinde çalışarak ustalaşabilir.



KULLANILAN ALET VE MALZEMELER

- Doğal deri, suni deri, kadife, keten vb.,
- Yapıştırıcılar ve boya maddeleri,
- Kesim bıçağı, masat, aksesuarlar,
- Makas, dikiş iğnesi, sayacı bıçağı, freze bıçağı, zımparalar, ön monta, arka monta,
- Tablalı ve sütunlu saya makinesi, zımparalı freze makinesi, kalıp çıkartma makinesi, gerdirme makinesi,
- Kesim presi, taban yapıştırma presi (havle),
- Çekiç, örs, danalya (pense), falçata (bıçak), limaki (eğe), kerpeten, kanca, fora kaşığı,
- Kıvırma ve yapıştırma makinesi, ön ve arka monta makinesi, şoklama makinesi, kapsül basma, şerit kesme ve kıvırma, ökçe çakma, buharlı fırın, pistorizma, fort ve bombe takma makineleri, mekanik ve otomatik pantograt veya CAD-CAM, buhar makinesi, ütü makinesi (finisaj için).


MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER


Ayakkabı teknisyeni olmak isteyenlerin;
- El ve parmaklarında herhangi bir özürü olmayan, el ve parmaklarını eşgüdümle kullanabilen,
- Yeniliklere ilgi duyan,
- Şekil ilişkilerini görebilen,
- Renk ve şekil algılama yeteneği gelişmiş,
- Göz, el ve ayaklarına aynı anda dikkatli ve uyumlu kullanabilen,
- Toz, gürültü ve kimyasal madde kokularına allerjisi olmayan,
- Yaratıcı,
kimseler olmaları gerekir.


ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Ayakkabı teknisyenleri , genellikle ayakkabı üreten fabrika ve atölyelerde, kapalı ortamlarda çalışırlar. Ortam gürültülü, kimyasal madde ve rahatsız edici koku içerir. Kullanılan kimyasal maddeler ve ortam akciğer rahatsızlıkları (astım, bronşit vb.), sağırlık ve cilt hastalıklarına neden olabilir. Çalışırken yöneticilerle, işçilerle ve meslektaşlarıyla iletişim halindedirler.


ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Bu meslekte çalışma alanları; küçük ayakkabı atölyeleri ile ayakkabı fabrikalarıdır. Bunun yanında kişi kendi işyerinide açabilir.

Sektörde modern araç ve gereçlerin kullanılması eleman ihtiyacını azaltmaktadır. Ancak yetişmiş nitelikli meslek mensupları her zaman iş bulabilmektedirler. Yeterli sermaye ve deneyime sahip meslek mensupları kendi işyerlerini açabilirler.



MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

Mesleğin eğitimi, Erkek Teknik Öğretim Genel Müdürlüğüne bağlı endüstri meslek liselerinin ayakkabıcılık bölümünde ayrıca Kız Teknik Öğretim Genel Müdürlüğüne bağlı Anadolu Meslek ve Kız Meslek Liselerinin ayakkabı teknolojisi alanının ayakkabı üretimi ve Ayakkabı Tasarımı dallarında bu mesleğin eğitimi verilmektedir.



MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI

- Anadolu Meslek Liselerinde öğrenim görmek için ortaöğretim kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavını kazanmak,
- Kız Meslek Liselerinde, endüstri meslek liselerinde mesleğin eğitimini alabilmek için ise ilköğretim okul mezunu olmak ve okulca belirlenen giriş koşullarına uygun olmak gerekmektedir.

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ

Mesleğin eğitim süresi Anadolu Meslek Liselerinde 1 yıl ingilizce hazırlık olmaka üzere 4 yıl, Kız Meslek ve Endüstri Meslek Liselerinde ise 3 yıldır. Son sınıf öğrencileri 3 gün işletmede, 2 gün okulda eğitim görmektedirler.

Öğrenciler eğitim süresince genel kültür derslerinin yanında temel sanat eğitimi, insan ilişkileri ve iletişim, araştırma teknikleri, girişimcilik, bilgisayar, ayakkabı endüstrisi, model etüdleri, deri teknolojisi, ayakkabı üretim teknolojisi, bilgisayarlı ayakkabı tasarımı, model ve ıstampa çıkarma, ayakkabı üretim planlama, moda ve ayakkabı, estetik dersleri almaktadırlar.

MESLEKTE İLERLEME

- İşletmelerde işe başlayanlar belirli bir deneyimden sonra, işletmenin büyüklüğüne ve yapısına göre bant şefi, modelist, kalite kontrol şefi ve üretim müdürü gibi görevlere gelebilirler.
- Meslek liselerinin ayakkabıcılık bölümünden mezun olanlar, Deri İşleme Teknolojisi , Dericilik ve Deri Teknolojisi ön lisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler.


BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU


3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununa göre işletmede beceri eğitimi gören öğrencilere asgari ücretin % 30’u oranında bir ücret ödenmektedir.
Eğitimini tamamlayıp işe başlayan meslek mensupları ilk etapta asgari ücretten iş bulurlar. Tecrübe kazandıktan sonra işletmenin yapısı, sendika durumu ve kendi pozisyonuna göre kazançları tespit edilir.
Kendi işletmelerini açanların kazancı ise aldıkları siparişe göre değişkendir.