Aydın

AYDIN

Genel Bilgiler

YÜZÖLÇÜMÜ: 7,908 km²

NÜFUS: 953,006 (2000)

İL TRAFİK NO: 09

İLÇELER: Aydın (merkez), Bozdoğan, Buharkent, Çine, Germencik, İncirliova, Karacasu, Karpuzlu, Koçarlı, Köşk, Kuyucak, Kuşadası, Nazilli, Söke, Sultanhisar, Didim, Yenipazar.

Türkiye genelinde incir, zeytin ve kestane üretiminde birinci,
“Bizim yeryüzünde bildiğimiz en güzel gökyüzünün altı ve en güzel iklimin bulunduğu yer”
“Dağlarından yağ, ovalarından bal akan,”

1-İLİN TARİHİ VE COĞRAFİ YAPISI

Aydın; tarihin bilinen devirlerinden beri çeşitli uygarlıklara merkez olmuş, antik çağın Afrodisias, Milet, Alinda, Didyma, Nisa, Prien, Magnesia gibi önde gelen kentlerinde sayısız bilgin ve bilge kişiler yetişmiştir.

Bugünkü Aydın; kuzeyindeki Top Yatağı sırtında kurulan Tralles Kenti ile birlikte MÖ.2500 yılında Hititler zamanında gelişmiş, VII. yy.da Lydia zamanında da en parlak çağını yaşamıştır. Sırasıyla Neolitik, Kalkolotik, Tunç Çağları ile Frigya, Lidya, Pers, Roma ve Bizans çağlarını, 1171-1270 yılları arasında Selçuklular, 1270-1307 yılları arasında Menteşeoğulları, 1307-1390 yılları arasında Aysdınoğulları, 1390-1922 yılları arasında Osmanlı dönemini yaşamıştır. Selçuklularla birlikte Türk uygarlığının kültür varlığı ve eserleriyle donatılan Aydın, sosyal hizmetler, tarım ve mimaride uygar günlere şahit olmuştur. Aydın'ın Türk egemenliğinde bir yönetim birimi statüsü kazanması 1390 yılında Yıldırım Beyazıt'ın şehzadesi Ertuğrul Bey'in Vali olarak Aydın'a atanmasıyla başlamıştır. Aydınoğulları zamanında şehrin adı Aydın Güzelhisarı olmuş, daha sonra Aydın adını almıştır. Şehir, XIV yy. da bugünkü yerine kurularak idari kademelendirme sırasıyla, 1390 yılında eyalet, 1426 yılında sancak, 1811 yılında eyalet, 1850 yılında İzmir'e bağlı sancak olmuştur.Aydın'ın 1919 yılına kadar sancak şeklinde devam eden bu yönetim şekli, 25 Mayıs 1919-7 Eylül 1922 yılları arasında 40 aya yakın süren işgalden sonra ve Kurtuluş Savaşının kazanılmasıyla birlikte 1923 yılında değişmiş, müstakil vilayet olmuştur.

Aydın, orta ve batı kesiminde verimli ovalar, kuzey ve güneyi dağlar ile çevrili Büyük Menderes Havzası üzerinde 8007 km2 lik bir alan üzerine kuruludur. Doğusunda Denizli, batıda Ege Denizi, kuzeyde İzmir ve Manisa, güneyde ise Muğla illeriyle komşudur. Akdeniz ikliminin hakim olduğu İl’de yazlar sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı geçer. Ortalama sıcaklık 17.6 °C, ortalama yağışlı gün sayısı 80.6, ortalama yağış miktarı 677,5 mm/yıl' dır.
İl, 37°-44' ve 38°-08' kuzey enlemleri ile 27°-23' ve 28°-52' doğu boylamları arasında yer alır.

a-Aydın’da Muhtemel Riskler Durumu

İlimizde kırık hatlara bağlı olarak bölge, miyosenden beri çok aktiftir. Bu aktiflik, Türkiye deprem alanları yönünden İlimizi 1. dereceye sokar. 1653 yılında Aydın’da büyük deprem meydana gelmiş ve bu depremde Aydın büyük hasar görmüş, şehrin ova kısmında alçalmalar olmuştur.

1653 yılında meydana gelen deprem Nazilli’nin merkez ve köylerinden başka Kuyucak, Köşk, Sultanhisar ve Tire’de büyük hasar meydana getirmiş, yer yarılmaları ve su fışkırmaları olmuştur.

1899’da Nazilli dış merkezli bir deprem meydana gelmiş, depremde büyük can ve mal kaybı olmuştur. Nazilli’de Ağa ve Çarşı Camileri yıkılmış, Aydın ve Nazilli arasındaki köyler büyük hasar görmüştür. Büyük Menderes çukurluğunun eksenine paralel toplam uzunluğu 50 km’yi bulan kırıklar oluşmuştur.

Aletsel dönemde İl Merkezinin dışında ilçe ve kasabalarda İncirliova, Kuyucak, Buharkent, Pamukören, Nazilli, İsabeyli ve Yenipazar’da 5 şiddetinde, Bozdoğan, Çine, Koçarlı, Sarıkemer, Didim, Güllübahçe, Bağarası ve Sultanhisar’da 6 şiddetinde depremler kaydedilmiştir.

Merkez üssü Aydın’da bulunan 5 şiddetinden daha küçük depremler kırsal alanlardaki konutlarda hasara yol açmaktadır.

İlimiz sınırları içinde büyük küçük birçok akarsu mevcuttur. Afyon il sınırları içerisinden doğup, il sınırlarımızdan Ege Denizine dökülen büyük Menderes Nehrinin ilimiz sınırları içinde Akçay ve Çine yan kolları bulunmaktadır. Bu iki yan kolun dışında yaz ve kış aylarında debileri değişen bir çok dere mevcuttur. Bu akarsuların yağış havzasının büyüklüğüne ve yağan yağışın şiddetine göre zaman zaman debileri yükselerek akmakta oldukları yatak dışarısına taşarak taşkın etkisi yaratmaktadırlar. Bu taşkınlar bazen meskun mahalde, bazen de tarım arazilerinde taşkın zararları meydana getirmektedirler.

Genel olarak Aydın şehir merkezi, büyük yangınlar bakımından hassas olmakla birlikte, orman yangınları bakımından çok hassastır.

2- NÜFUS, SOSYAL DURUM VE DEMOGRAFİK NİTELİKLER

Aydın İli gecekondulaşmadan nasibini almayan nadir illerimizden biri olup, tarım ve turizmin gelişmiş olduğu bir ilimizdir.Son yıllarda sanayi sektörü de önemli aşamalar geçirmiş ve gelişme süreci artan bir hızla devam etmektedir.Çalışan nüfusun yarıdan fazlası tarım kesiminden geçimini sağlamaktadır.Yöre halkının kültür seviyesi yüksek düzeydedir.

a-Nüfus Büyüklüğü Ve Nüfus Artışı

Son 73 yılda Türkiye’nin nüfusu yaklaşık beş kat artış göstermiştir. Aynı dönemde, Aydın ilinin nüfusu yaklaşık 4,5 kat artış göstermiş ve 2000 yılında 950.757’ye yükselmiştir.
1927-2000 döneminde Aydın İlinin nüfusu sürekli artış göstermiştir. Aydın ilinde en düşük yıllık nüfus artış hızı %o8.8 ile 1940-1945 döneminde ve en yüksek yıllık artış hızı ise %o42.2 ile 1950-1955 döneminde gerçekleşmiştir. 1990-2000 döneminde ise ilin yıllık nüfus artış hızı %o 14.2’dir.1927 yılında Aydın ili ülke nüfusu içinde % 1,6’lık bir paya sahip iken, 2000 yılında yaklaşık % 1,4’lük bir paya sahip olmuştur. Bu da Aydın ilinin nüfus artış hızının ülke ortalamasından daha düşük olduğunu göstermektedir.

3-İDARİ DURUM

Merkez İlçesiyle birlikte 17 İlçenin yönetim merkezi olan Aydın İlinde 54 belediye, 487 köy, 258 mahalle kuruluşu vardır. İlçelerimiz sırası ile, Bozdoğan, Buharkent, Çine, Didim, Germencik, İncirliova, Karacasu, Karpuzlu, Koçarlı, Köşk, Kuşadası, Kuyucak, Nazilli, Söke, Sultanhisar ve Yenipazar'dır.

Merkez İlçede 6, Bozdoğan ilçesinde 2, Buharkent İlçesinde 1, Çine İlçesinde 2, Didim İlçesinde 3, Germencik İlçesinde 4, İncirliova İlçesinde 2, Karacasu İlçesinde 4, Karpuzlu İlçesinde 1, Koçarlı İlçesinde 3, Köşk İlçesinde 1, Kuşadası ilçesinde 3, Kuyucak İlçesinde 6, Nazilli İlçesinde 4, Söke ilçesinde 8, Sultanhisar İlçesinde 3, Yenipazar İlçesinde 1 belediye teşkilatı bulunmaktadır.

İl’e bağlı 16 İlçeden Nazilli İlçesi 145.963 kişilik nüfusu ile en fazla nüfusa, Buharkent İlçesi ise 12.984 kişilik nüfusu ile en az nüfusa sahip ilçelerdir. İl’in yıllık nüfus artış hızı en yüksek olan ilçesi %056,6 ile Didim iken, en az olan ilçesi ise %0-12,9 ile Yenipazardır. Aydın İl Merkezinin şehir nüfus artış hızı %029,2’dir. Aydın İline bağlı ilçelerin şehir nüfusları incelendiğinde, şehir nüfusu en fazla olan ilçenin Nazilli İlçesi, en az olan ilçesi ise Karpuzlu ilçesi olduğu görülmektedir. Şehir Nüfus artışının en fazla olduğu ilçe %081,5 ile Didim İlçesi, en az olduğu İlçe %0-14,2 ile Yenipazar İlçesidir. Nüfus yoğunluğu olarak ifade edilen bir km2 ‘ye düşen kişi sayısı, il genelinde 121 ve İl Merkezinde 332 iken ilçelere göre 28 ile 292 kişi arasında değişmektedir. Yüzölçümü büyüklüğüne göre ilk sırada yer alan Çine İlçesinde nüfus yoğunluğu 56, ikinci sırada yer alan Söke İlçesinde 144kişi olurken yüzölçümü en küçük olan Buharkent İlçesinde nüfus yoğunluğu 107 kişidir. İl’de bulunan 487 köyden 267’sinin nüfusu 500’ün altında olup köylerin çoğunluğu düşük nüfusa sahiptir.

4-SOSYAL DURUM

Ülkemizin sosyo-ekonomik büyümesine paralel gelişme gösteren sanayileşme, kentleşme, toplumsal değişme, nüfus artışı ve yaşanan göçün yarattığı çeşitli sosyal sorunlar yaşanmaktadır. Ortaya çıkan bu sorunlar toplumun her kesimini etkilemektedir. Örneğin; göçlerle birlikte köyleşen kentler ve nüfus artışı, sağlıksız yerleşim merkezlerinin oluşması, artan işsizlik ve yoksulluğa karşın hizmetlerin yetersiz kalması, suça yönelme ve zararlı alışkanlıklar edinme eğilimlerinin artması gibi.İlimizde de gerek nüfus artışı gerekse göç yönünden bu yönde bir gelişme yaşanmaktadır.

1927 yılında Aydın ilinde %19,5 olan şehirde yaşayan nüfusun payı 1935 yılından sonra sürekli bir artış göstererek, 2000 yılında % 51,9’a ulaşmıştır. Son 73 yılda Türkiye’nin nüfusu yaklaşık beş kat artış göstermiştir. Aynı dönemde, Aydın ilinin nüfusu yaklaşık 4,5 kat artış göstermiş ve 2000 yılında 950.757’ye yükselmiştir.

İl’de 2000 yılına kadar köy nüfusu fazla iken, ilk kez 2000 yılında şehir nüfusu köy nüfusundan fazla olmuştur.Aydın İlinin toplam nüfusu 950 757 kişi olup, İl nüfusunun % 52’si (493 114 kişi) kentlerde, % 48’i (457 643 kişi) köylerde yaşamaktadır(Tablo ). Nüfus artış hızı binde 14,2 kilometre kareye düşen kişi sayısı 121’dir.

Aktif nüfusun % 28'i tarım sektöründe, % 8'i devlet hizmetlerinde, % 9'u imalat sanayiinde, % 30'u toptan ve perakende ticaret, % 12'si inşaat sektöründe ve geri kalan % 13'ü ise diğer işlerde çalışmaktadır. Aydın ilinde, çalışma çağındaki nüfus olarak kabul edilen 12 ve daha yukarı yaştaki nüfus, toplam nüfustan daha hızlı artmaktadır. İşgücündeki nüfusun artış hızı ise 12 ve daha yukarı yaştaki nüfustan daha düşüktür. 1980-2000 döneminde 12 ve daha yukarı yaştaki nüfusun yıllık artış hızı %o22.3 iken, işgücündeki nüfusun yıllık artış hızı %o19.6 olarak gerçekleşmiştir.

Aydın ilinde işgücüne katılma oranı 1980-2000 döneminde azalma eğilimi göstermiştir. Erkek nüfusun işgücüne katılma oranı, kadın nüfusun işgücüne katılma oranından daha yüksektir. Ancak her iki cinsiyetin işgücüne katılma oranındaki fark, son 10 yılda azalma eğilimi göstermiştir.

1935 yılında Aydın İlindeki nüfusun % 87.1’i bu İl’de doğmuştur. 1935-1950 yılları arasında önemli bir değişim göstermeyen Aydın ilinde doğanların oranı 1950-1975 döneminde artış ve azalışlar, 1975 yılından sonra ise sürekli bir azalma göstermiştir. 2000 yılında Aydın nüfusunun % 69.2’si bu ilde doğan kişilerden oluşmaktadır. Bu tespitten yola çıkarak ve DİE verileri de göz önüne alındığında Aydın % 30.8’lik bir göç almış bulunmaktadır.Göç alınan illerin başında 26 bin nüfusla Denizli, 24 bin nüfusla Şanlıurfa, 21 bin nüfusla İzmir, 13 bin nüfusla Ağrı, 11 bin nüfusla Diyarbakır, 8 bin nüfusla Bitlis, 8 bin nüfusla Erzurum, 7 bin nüfusla Muş ve değişik sayılarla diğer iller gelmektedir.

5-EĞİTİM VE KÜLTÜR DURUMU

Aydın ilinde okuma ve yazma bilen nüfusun oranı ülke genelinde olduğu gibi her iki cinsiyet için de sürekli artış göstermektedir. 1935 yılında erkeklerin % 31.1’i, kadınların % 7.5’i okuma yazma bilirken, bu oran 2000 yılında erkeklerde % 93.9’a, kadınlarda % 81.1’e yükselmiştir. Kadın nüfusun okur-yazarlık oranı erkek nüfusunkinden daha hızlı artmakla birlikte cinsiyetler arası farklılık devam etmektedir.

Gerek Ulusal Eğitime Destek Kampanyası ve gerekse diğer çalışmalarımızla İl genelinde %100’lük bir okuma yazama oranına ulaşmak hedeflenmiştir. Kaliteli ve yaygın bir eğitim-öğretim hedefi doğrultusunda yapılan planlı ve programlı çalışmalarla Aydın ilimizde 503 İlköğretim, 79 Genel ve Mesleki Teknik Lise sayısına ulaşılmıştır. Bu okullarımızda 2004-2005 eğitim-öğretim yılında; ülkemizi 21.yüzyılın ufuklarına taşıyacak bilim ve bilgi çağının gereklerini yerine getirebilecek becerilerle donanmış 164.805 okulöncesi, ilköğretim ve ortaöğretim öğrencisi öğrenim görmektedir.


Adnan Menderes Üniversitesi 03.07.1992 tarih, 3837 sayılı Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Hakkında 41 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin değiştirilerek kabulüne dair 2809 Sayılı Kanun ile 78 ve 190 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamelerde değişiklik yapılması hakkında Kanun ile kurularak 1993 akademik yılında eğitime başlamıştır. Adnan Menderes Üniversitesi’nde 2004-2005 Akademik yılında 67 Profesör, 51 Doçent, 234 Yardımcı Doçent, 94 Öğretim Görevlisi, 68 Okutman, 411 araştırma görevlisi, 17 uzman olmak üzere toplam 942 akademik personel görev yapmaktadır. Adnan Menderes Üniversitesine bağlı birimlerde 5 674 lisans, 4 090 önlisans olmak üzere toplam 9 764 öğrenci öğrenim görmektedir.

Üniversitemiz Rektör Merkez Örgütü, Fakülte, Enstitü ve Yüksekokullarımızda Genel İdari Hizmetler, Teknik Hizmetler, Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Hizmetler kadrolarında görev yapan idari personel sayısı 683’tür.

-KÜLTÜR VE TURİZM

Antik kentleriyle açık hava müzesi görünümünde olan Büyük Menderes Vadisi, tarihin bilinen devirlerinden beri çeşitli uygarlıklara merkez olmuş, bu kentlerde sayısız bilgin ve bilge kişiler yetişmiştir. Sırasıyla, Neolitik, Kalkolotik, Tunç Çağları ile Frigya, Lidya, Pers, Roma ve Bizans çağlarını yaşayan İl daha sonra Selçuklu ve Osmanlı egemenliğine girmiştir.

İlimizde 3 Müze Müdürlüğü (Aydın Müzesine bağlı Yörük Ali Efe Evi Müzesi ve 4 Müze) bu Müze Müdürlüklerin sorumluluğu altında 8’i (Afrodisias, Nysa, Alinda, Alabanda, Magnesia, Priene, Milet, Didim) ziyarete açık olmak üzere 21 önemli örenyeri bulunmaktadır. Bu örenyerleri ile birlikte İlimizde Arkeolojik, Tarihsel ve Kentsel Sit Alanları, Sivil Mimarlık Örnekleri, Anıt Yapılar ve Anıt Ağaçlar gibi yaklaşık 700 civarında taşınmaz kültür varlığı tescillidir. Ziyarete açık Örenyerleri; Afrodisias, Nysa, Magnezya, Alinda, Milet Alabanda, Didim-Apollon ve Priene Örenyeridir. 2004 yılı sonu itibariyle müzelerimizi 87.470 kişi ziyaret etmiş, 288.961.500.000.TL., örenyerlerimizi ise 285.192 kişi ziyaret etmiş 574.164.000.000-TL olmak üzere toplam 634.104.000.000-TL gelir elde edilmiştir.

İlimizde 26 Halk Kütüphanesi mevcuttur.

İlimizde İlçeler dahil 18’i günlük, 15’i haftalık ve 9’u onbeşgünlük, 1’i ongünlük, 4'ü aylık, 1’i üç aylık olmak üzere toplam 48 adet gazete yayımlanmaktadır. Aydın Merkezde 2, Söke’de 2 Kuşadası’nda 1 olmak üzere 5 Yerel TV yayın hayatını sürdürmektedir. İlimiz dahilinde faaliyet gösteren matbaa sayısı ise 83 olarak belirlenmiştir.

Yeryüzü insanın gelişiyle, kendi varlığını ortaya koyan, sesin, sözün, acı ve tatlı duyguların, yaşayış ve insanların tümünün benliği folklor, kainatta gözünü açar açmaz doğanın güzellikleriyle birleşmiş verilerini ona dayalı efesinde, aile hayatında, türkülerinde, giysilerinde ve daha pek çok özelliğinde vermeye çalışmıştır. Folklorumuzun kökü; engin bir kültürün, eğitimin, bilimin kaynağıdır. Onda her şeyin güzelini, incesini buluruz.

Bu yer, bu folklorun otağı, efesi ile anılır. Ve denir ki her zaman : “Efeler Diyarı Aydın...” Efeler, zeybeklerin başı ve yöneticisi idi.Aydını'nın folklor yaşamında yer eden başlıca efeler olarak Yörük Ali Efe, Demirci Mehmet Efe, Kıllıoğlu Hüseyin Efe'yi saymak mümkündür.

Folklor, Aydın’ın geleneklerini ortaya koymuş, kendisine özgü biçimini vermiş, ancak ilin ekonomik koşulları, iş ve işe dayanan hareketliliği, ulaşım olanaklarının kolaylığı nedeni ile çevre illerinin de karakterlerini benliğine almış ve böylece folklorunu başlı başına daha derin biçimde işleyememiştir. Örneğin Muğla ve Denizli illerine ilişkin bazı özellikler Aydın’ın folkloruna da karışmıştır. Harmandalı, Tavas Zeybeği, Somalı Zeybeği, Bengi Zeybeği gibi.

Kuşadası Deniz Hudut Kapısından 2004 yılı sonu itibariyle 34974 giriş, 40183 çıkış, Günübirlik 227230 kişi giriş-çıkış yapılmış olup, bu giriş yapan turistlerin milliyetlerine göre sıralaması ise Amerika, İngiltere, Almanya, Yunanistan ve Kanada’dır.

İl genelinde yaklaşık 150 000’i bulan yatak kapasitesi mevcuttur. İlin turizm potansiyeli deniz, termal, gençlik, kültür ve sanat, ekoturizm türleri şeklinde sıralanabilir.

Aydın İl genelinde 11 spor salonu, 12’ü çim olmak üzere 44 futbol sahası, 2 açık yüzme havuzu, trap-skeet atış poligonu, 2 gençlik ve izcilik kamp tesisi, 2 adet tenis kortu olmak üzere toplam 63 spor tesisi vardır. Ayrıca, 3 spor salonu, 2 toprak yüzeyli futbol sahası inşaat halindedir. İl genelinde çeşitli spor dallarında 2798’ü bayan, 7083’ü erkek olmak üzere toplam 9881 kişi lisanslı olarak amatör spor yapmaktadır. Bu sporcuların bazı branşlara göre dağılımı şöyledir. 242 atıcılık, 380 atletizm, 1669 basketbol, 1343 voleybol, 13 badmington, 169 bilardo, 147 briç, 14 bisiklet, 71 boks, 89 dağcılık, 85 engelli sporcu, 268 güreş, 14 izcilik, 1437 hentbol, 443 judo, 111 yüzme vs olmak üzere 9881 lisanslı sporcu vardır.

6- EKONOMİK DURUMU

A-Tarım (Bitkisel Üretim)

B.Menderes Irmağının suladığı bereketli ovalar üzerinde 8007 km2’lik alanda kurulu olan İlimiz, sahip olduğu toprak ve su kaynaklarının zenginliği ile Akdeniz İklimi sayesinde her türlü bitkisel üretimin yapılması gibi önemli bir tarım potansiyeline sahiptir. İl topraklarının %49,3'ünü oluşturan 395,494 hektar alanda tarımsal üretim yapılır. Geriye kalan arazilerin 298,000 hektarı orman, 47,466 hektarı çayır-mera, 14,271 hektarı göl-bataklık, 45,469 hektarı tarım dışı arazilerdir.

Sulanabilir nitelikteki 252.486 hektar alanın %68'lik kısmı olan 173.173 hektarında sulu tarım yapılır. Üretimde küçük ve orta boy işletmelerin ağırlığı görülür.
Tarımın hemen her dalında faaliyet gösterilir. Sanayi bitkilerinin yanı sıra tarla, bağ ve bahçe ürünleri yetiştiren işletmeler fazladır. İlin en çok katma değer yaratan bitkisel ürünleri pamuk, zeytin, incir ve kestanedir. İlimiz, zeytin, incir, kestane üretiminde Türkiye genelinde 1. sırada, pamuk üretiminde Şanlıurfa’dan sonra 2.sırada yer almaktadır.
Aydın ilinin sahip olduğu 395.494 hektarlık tarım arazisi içinde 199.500 ha ve %50 pay ile zeytin ve meyvelikler en geniş alanı kaplar. Bunu 109.361 hektar ve %28 payla sanayi bitkileri, 41.032 hektar ve %10 pay ile hububat, 13.100 hektar ve %4 pay ile sebze bahçeleri ekilişi izler.

Aydın İli toprak, iklim, topoğrafik yapı ve ekolojik özellikleri ile polikültür tarıma elverişlidir. Tarımın her kolunda yetiştiriciliğin yapılabildiği güçlü bir potansiyele sahiptir. 959.257 olan genel nüfusun % 48’i köylüdür. Şehirde yaşayan nüfusun bir kısmının da tarımla uğraştığı göz önüne alındığında, toplam nüfusun % 55’i geçimini tarımdan sağlamaktadır. Ekonomik hayatın temelini oluşturan tarımın ağırlığı İlde, sanayi ve ticaret sektöründe de yoğun olarak hissedilir. Sanayi tesislerinin üretiminin % 90’ı doğrudan veya dolaylı olarak tarıma dayalıdır.

İlimizin ülkemiz tarımsal üretimindeki payı, % 3.5 civarındadır. 2003 yılında, İlimizde tarımsal gayri safi gelir yaklaşık 1,145 Katrilyon TL. olarak gerçekleşmiştir. Tarım sektörü içinde, bitkisel üretim, hayvancılık, balıkçılık önemli alt sektörlerdir. Bitkisel üretimde en önemli ürünler, pamuk, incir, zeytin, kestane ve narenciyedir. İlimiz son yıllarda hayvancılık alanında da atılım içine girmiştir. Buharkent İlçemiz tavukçuluk, Çine İlçemiz ise, besicilik yönünden önemli merkezler olmuşlardır.

-Pamuk: Aydın pamuk üretimi yönüyle GAP kapsamında bulunan illerin oluşturduğu bölgeden sonra yer alır. Bugün İlimizde 30.000’in üzerinde çiftçi ailesinin geçim kaynağı olan pamuk üretimi 2004 yılında 67 638 hektarda 247.000 ton olarak gerekleşerek en fazla katma değer yaratan sektör olma konumunu sürdürmüştür.Pamuk ile ilgili iplik, tekstil, yağ ve yem gibi sanayilerin İlimizde yeterince gelişmemiş olması pamuğun İl ekonomisine yeterince katkı sağlayamamasına neden olmuştur. Kütlü olarak il dışına çıkan pamuk; küspe, yağ ve yem olarak geriye dönmektedir. Bu konularda yapılacak yatırımlar İlimizde tekstil, yağ ve yem sanayinin dolayısıyla hayvancılığın gelişmesini ve işgücü istihdamının artmasını sağlayacaktır.

-İncir: Türkiye, dünyanın en önemli taze incir üretici ülkesi olmasının verdiği bir avantajla, kuru incir üretiminde ve ihracatında da lider ülke konumundadır. Ülkemiz, dünya taze incir üretimi ile kuru incir üretiminin yarısından fazlasını karşılamaktadır.
Ülkemizin ihraç ettiği incirin %65’i Aydın’da üretilir. Aydın, kaliteli incir üretimi ve kapasite üstünlüğü ile Türkiye incir üretiminde ilk sırada yer alır. Türkiye’nin incir merkezi olan Aydın İl sınırları içerisinde 258 yerleşim biriminde incir tarımı yapılmaktadır. Aydın’da 6,4 milyon adet incir ağacı bulunmaktadır. Bu ağaçlardan elde edilen taze incir miktarı yılda ortalama 140-170 bin ton arasında değişmekte ve bu miktarın yaklaşık %90’ı kuru incir olarak işlenmektedir. Aydın’ımız ile özdeşleşen kuru incirimiz dünya çapında üne sahiptir. İlimiz, ülkemizde kuru incir üretim ve ihracatında 1’nci durumdadır. Kuru incirde İl olarak 45.000 ton civarında yıllık üretim, 20.000 ton civarında değişen yıllık ihracatımız vardır. Aydın’ın bu rakamlar içindeki payı 2003 yılında 189.147 ton yaş incir üretimi gerçekleşmiş olup, 2003 yılı içinde ise, ilimizden 19.747 ton kuru incir, 3.220 ton da incir ezmesi ve 65 ton endüstriyel kuru incir ihracatı gerçekleştirilmiştir. 2004 yılında 186 000 ton yaş incir üretilmiştir. Kurutmalık incirin ticari anlamda yetiştiriciliği tümüyle Aydın dağlarının her iki yöndeki yamaçları ile kır-taban ve taban arazilerde yapılmaktadır. Bu bölgelerimizin ekolojik koşulları, özellikle meyvenin olgunlaşma dönemindeki sıcaklık, nem ve rüzgar durumu kaliteyi olumlu yönde etkilemektedir.

-Zeytin: İlimizin ikinci önemli ürünü zeytindir. Binlerce insanın geçim kaynağı olan zeytin ve zeytinyağı Akdeniz mutfağının ve insan sağlığının vazgeçilmez zenginlikleridir.Türkiye zeytin ağacı sayısının %23’ünü oluşturan 20.109.827 adet zeytin ağacı varlığımızdan yaklaşık 400 000 ton zeytin 2004 yılında üretilmiştir. Bilindiği gibi zeytinde“var yılı, yok yılı” (periyozite) olayı nedeni ile bir yıl fazla, bir yıl az ürün alınmaktadır. Zeytin üretiminin bir yıl fazla bir yıl az gerçekleşmesi olarak adlandırılmaktadır. Zeytin üretiminde her yıl ürün elde etmek için geleneksel hasat yöntemine alternatif olabilecek mekanik hasat tekniklerin kullanılması İl’de amaçlanmıştır. Mekanik hasat yöntemlerinin daha elverişli kullanılabilmesi amacıyla uygun ağaç formlarının elde edilmesi ve makine üretiminin teşvik edilerek, üreticiye düşük maliyetle makine temininin sağlanması gerekmektedir.Ayrıca, İl ekonomisinde önemli bir yer tutan ve 144.543 hektarda yapılan zeytin üretiminde istikrarlı bir ürün elde etmek için bakım, budama, ilaçlama çalışmaları yapılmaktadır.

-Kestane:İlimizde kestane yetiştiriciliği ekolojik şartların elverişliliğine rağmen dağlık bölgelerde ve yaylalarda, özellikle kuzeye bakan yamaçlarda oldukça yaygındır. İlimiz, kestane üretiminde de ülkemizde 1’nci sırada yer almaktadır. 2003 yılı içinde 13.138 ton üretim gerçekleştirilmiştir. Bu kestanenin işlenebilmesi, kestane şekeri ve bunun değerlendirilebilmesi için gereken sanayisi ilimizde mevcut değildir. Kestane Aydın’da yetişmekte, Bursa’da kestane şekeri haline gelmektedir. Böyle bir tarımsal sanayinin ilimizde yaygınlaşması, üreticilerimiz açısından oldukça karlı hale gelecektir.2003 Yılında İlimizden 929 ton kestane ihracatı yapılmıştır. 2004 yılı üretimi ise 546 000 adet ağaçtan 15 900 tondur.

-Ceviz: Ceviz meyvesinde dünya üretiminde %10 pay ile 4.sırada yer alan ülkemizde 120.000 tonun üzerinde üretim sağlanmaktadır. İlimizde, 2004 yılında 111 000 ağaçtan 3 500 ton üretim sağlandığını görmekteyiz.

Tarımsal üretimde ilin diğer kaynakları sebze ve meyve üretimidir. Meyve ve sebzeler gerek tarım bahçelerinde gerekse seralarda örtü altında yetiştirilerek dünyanın dört bir yanına ihraç edilir.

-Hayvancılık: Kırsal ekonomik yapının önemli ve ayrılmaz bir parçası olan hayvancılık sektörü, ülke kalkınmasında olduğu gibi bölge ve il bazında da önemli iktisadi fonksiyonlar yüklenmiştir. Bunlar sanayi sektörüne girdi sağlama, kırsal alandan göçü önleme, sektör içinde ve diğer sektörlerde yeni istihdam sahası yaratma şeklinde sıralanabilir.

Aydın'da tarımsal işletme olarak adlandırdığımız hane halkının %85'i bitkisel ve hayvansal üretimi birlikte yapmakta, yalnız hayvansal üretimde ihtisaslaşmış hane halkı sayısı %15'lik bir kısmı teşkil etmektedir.Polikültür üretim yapısının ağırlıklı olduğu İlimizde hayvansal üretimde ihtisaslaşma düzeyi ve hayvan varlığı ekonomik kalkınmayı başarmak için önemli bir potansiyel olarak karşımıza çıkmaktadır.

Aydın ilinde toplam tarım üretimi içindeki payı %24'e yükselen hayvancılık sektöründe büyükbaş hayvan varlığına baktığımızda sayının 204 063’e ulaştığı görülür. Bu hayvan varlığının 59 581’i kültür, 87 498’sı melez, 56 984 yerli ırklar oluşturur. Koyun ve Kıl keçisi olarak 193 862 mevcut vardır.

2004 yılında küçük ve büyükbaş hayvan varlığından 6 583 ton et elde edilmiştir.

Süt üretiminde ise; pazarda satılan veya il dışına çıkan süt miktarı belli olmadığı ve tüm hayvanlar kayıt altına alınmadığı için süt üretiminin kesin miktarı belli değildir. Konu uzmanlarının, sağmal hayvan sayılarını, bu hayvanların günlük süt üretimlerini ve laktasyon sürelerini göz önüne alarak yaptıkları hesaplara göre 2004 yılında büyük ve küçükbaş hayvan varlığından yaklaşık 376 bin ton süt üretilmiştir.

Sonuç olarak, bütün bu olgular şunu göstermektedir ki; Aydın İlinde tarım-sanayi-ihracat bir birini tamamlayıcı sektörlerdir. Tarımı kalkındırmak, çiftçi gelirlerinin artmasını sağlayacağı gibi, tarımsal sanayinin ve ihracatın gelişmesine de etki yapacaktır. Tarımı ihmal etmek ise, sanayi ve ihracata olumsuz etki yapacaktır.

B-SANAYİ VE TİCARET

Ekonomik potansiyeli oldukça yüksek olan Aydın; coğrafi konumunun sağladığı ulaşım avantajı, hammadde kaynaklarına yakınlığı, organize sanayi bölgeleri, nüfusun genç ve nitelikli oluşu gibi nedenlerle turizm, tarım ve hizmet sektörleri ile sanayileşme bakımından gelişen ve yükselen bir konumdadır.

a- İl’de Ticari Ve Sanayi Örgütlenmeler

İlimizde 1163 Sayılı Kooperatifler Kanununa tabi 912 adet Konut Yapı Kooperatifi, 46 adet Tarım Satış Kooperatifi ve diğerleri ile birlikte 2094 kooperatif; 6762 Sayılı Türk Ticaret Kanununa tabi 741 Anonim Şirket, 4793 adet Limited şirket, 5590 sayılı Odalar ve Borsalar Kanununa tabi 5 adet Ticaret Odası, 1 adet Sanayi Odası, 3 adet Ticaret Borsası; 507 Sayılı Kanunun değişik 3741 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Kanununa tabi 105 Oda mevcuttur.
b- Organize Sanayi Bölgeleri

-Aydın (Umurlu) Organize Sanayi Bölgesi

Aydın Organize Sanayi Bölgesi 15.07.1976 tarih ve 7/12207 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla kurulmuş olup, kamulaştırma çalışmaları 30.01.1996 tarihinde tamamlanmıştır. Aydın - Denizli asfaltı 11. Km.’de 1050 dekar olan alandan yollar ve yeşil alanlar çıktıktan sonra geri kalan 820 dekar alana sahip olup, parsellerin tamamı 5000-10 000 m2’lik alanlara sahip 119 parselin tamamı sanayicilere tahsis edilmiştir.
Sanayi Bölgemizde halihazırda 34 firma üretim halinde, 18 adedi inşa halinde, 9 adedi ise proje aşamasındadır. Bölgede genelde tekstil, gıda ve madencilik sektörlerinde faaliyet gösteren firmalar mevcuttur.

-Astim (Aydın Sanayi İşmerkezi Küçük Sanayi Sitesi) Organize Sanayi Bölgesi

ASTİM halihazırda kurulu olup, mevcut alanı 2500 dekar iken Organize Sanayi Bölgesine dönüştürülmesi ile birlikte Bakanlığı’n da uygun görmesiyle toplam alanı 7500 dekara yükseltilmiştir. 101 parselin bulunduğu bölgede 63 adet firma üretim halinde, 6 inşa halinde, 32 adet inşaatı inşaatına başlanılmamış proje vardır. ASTİM’in genişletme çalışmaları sürdürülmektedir.

-Söke Organize Sanayi Bölgesi

Kuruluş çalışmalarına 1996 yılında başlanan, yer tespit çalışmaları tamamlanan, jeolojik ve jeoteknik etüt raporları Afet İşleri Genel Müdürlüğü ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca onaylanan toplam 200 hektar alan üzerinde devlet kredi desteği ile ikmali planlanan Söke Organize Sanayi Bölgesinde hazineye ait olan arsalar satın alınmış olup diğer bölgelerde de kamulaştırma çalışmaları başlatılmıştır.

Bugüne kadar üyelerden sağlanan aidatlar ve krediler ile yürütülen kamulaştırma çalışmalarının süratlendirilerek tamamlanması ve alt yapı çalışmalarının bitirilebilmesi için yeterli ödeneğin tahsisine ihtiyaç duyulmaktadır.
Verimli tarım arazilerinin, narenciye bahçeleri ve zeytinliklerin bozularak sanayi alanlarına dönüşmesiyle oluşan çarpık yapılaşmayı önleyecek Organize Sanayi Bölgesinin bir an önce hizmete sunulması İlimiz için önem arz etmektedir.

-Nazilli Organize Sanayi Bölgesi

Kuruluş çalışmalarına 1996 yılında başlanan, yer tespit çalışmaları tamamlanan, jeolojik ve Jeoteknik etüt raporları Afet İşleri Genel Müdürlüğü ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca onaylanan, 150 hektar alan üzerinde devlet kredi desteği ile ikmali planlanan Nazilli Organize Sanayi Bölgesi sanayi yapılaşması yönünden İlimizin büyük bir bölümüne cevap verecektir.

Bugüne kadar üyelerden sağlanan aidatlar ve krediler ile 75 hektar kamulaştırılmıştır. Kalan bölümlerin kamulaştırılması ve alt yapı çalışmalarının tamamlanabilmesi için yeterli ödeneğin sağlanmasına ihtiyaç duyulmaktadır.
Verimli tarım arazilerinin, narenciye bahçeleri ve zeytinliklerin bozularak sanayi alanlarına dönüşmesiyle oluşan çarpık yapılaşmayı önleyecek Organize Sanayi Bölgesinin bir an önce hizmete sunulması İlimiz için önem arz etmektedir.

-Kurulma Aşamasındaki Organize Sanayi Bölgeleri

Kurulma aşamasında olan dört adet (Ortaklar, Çine, Buharkent Organize Sanayi Bölgeleri ile Köşk Ege Sera İhtisas Organize Sanayi Bölgesi) Organize Sanayi Bölgesinde kamulaştırma ve alt yapı çalışmaları yaşanan ekonomik sıkıntılar nedeniyle başlatılamamıştır. Yatırım programında etüt proje olarak yer alan bu Organize Sanayi Bölgelerinin kredili Organize Sanayi Bölgeleri statüsüne alınarak kamulaştırma ve alt yapı çalışmalarının bir an önce tamamlanması için Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca sağlanacak kredilerle desteklenmesi gereklidir.

c-Diğer Gelir Kaynakları

Dünyanın klasik enerji kaynaklarının kısıtlı oluşuna rağmen, nüfus ve sanayileşmedeki artışın bir sonucu olarak enerjiye olan talep de sürekli artmaktadır. Bu anlayışla tarım, turizm ve sanayi sektöründe kullanılmak üzere jeotermal ve rüzgar enerjisi gibi alternatif enerji kaynakları araştırılmaktadır.

-Jeotermal Enerji

Aydın'ın en önemli yer altı zenginliği jeotermal enerji kaynaklarıdır. Birçok yöremizde olmakla birlikte özellikle Germencik-Ömerbeyli jeotermal sahası 230°C ile Türkiye'de en yüksek sıcaklığa sahip jeotermal enerji sahasıdır. Ayrıca potansiyel bakımından da ülkemizin en zengin jeotermal alanıdır.

Jeotermal kaynaklar kent ısıtması ve soğutması için uygun yatırım alanlarıdır. Bu alanların değerlendirilmesine ihtiyaç vardır.

-Rüzgar Enerjisi

Temiz, yenilenebilir, ucuz ve çevre dostu diğer enerji kaynaklarından birisi de rüzgar enerjisidir. Yapılan ölçümler sonucu Söke ve Didim İlçelerindeki rüzgar hızının, rüzgar enerjisi uygulamaları için uygun olduğu tespit edilmiştir.

-Doğalgaz

Doğalgazın ülke genelinde yaygınlaştırılması amacıyla etüt Projesi 1999-2000 yıllarında yapılan Güney İletim Hattı güzergahında yer alan İllerimizin (Konya-Isparta-Denizli-Aydın-İzmir) doğalgaza kavuşturulması için Konya-İzmir Doğalgaz İletim Hattı kapsamında Aydın İline doğalgaz verilmesi planlanmıştır.

Doğalgazın sanayide ve kent ısıtmasında kullanılmasıyla birlikte İlimizde son yıllarda kış aylarında gözlenen hava kirliliği önlenecek, sanayi sektöründe doğalgazdan kaynaklanan rekabet imkanları eşit koşullarda sağlanmış olacaktır. Bu nedenle projenin hızlandırılarak hizmete sunulması İlimiz açısından önem taşımaktadır.

Diğer Maden Varlıkları

İlin önemli maden varlıkları arasında ise linyit kömürü ve zımpara taşı öncelikli paya sahiptir. Diğer maden varlıklarımız mermer, demir, feldspat, kuvars, kükürt, tuğla-kiremit hammaddesi şeklindedir.

Porselen, vitrifiye seramik hammaddesi olan feldspat, potasyum, sodyum ve kuvarsın il’deki üretimi; ülke toplam üretiminin yaklaşık %95’ini oluşturacak şekilde Çine ve yöresindeki maden rezervlerinden karşılanır. Üretilen madenlerin yaklaşık yıllık 500.000-600.000 tonu iç piyasaya 2.500.000 tonu da dış piyasaya satılarak İl ekonomisine katma değer kazandırmaktadır.

Çimento Sanayinin önemli hammaddesi olan kaolen, kalker ve kil varlığı nedeniyle çimento sanayi gelişmiştir. İlin bazı ilçe ve köylerinde işletilen kireç taşı ve kil ocakları küçük ölçekli olup, temel olarak inşaat malzemeleri sanayine hammadde üretmektedirler. Yine yer altı kaynaklarımızdan olan memba suları, içme suyu olarak şişelenerek tüketiciye sunulmakta, ilimiz sanayisindeki yeri, artan üretimle beraber gelişme göstermektedir. Bu kaynakların geliştirilerek daha modern tesislerin kurulması, istihdam ve ekonomiye katkı sağlanması açısından önem taşımaktadır.

7- ULAŞTIRMA VE ALTYAPI DURUMU

Aydın, coğrafi konumu ile demiryolu, deniz ve hava taşımacılığı imkanlarına sahip bir İl olmasına rağmen ticari yük ve yolcu taşımacılığında ağırlık karayolundadır. Aydın ili Devlet ve İl yollarının durumuna baktığımızda 769 km uzunluğunda bir yol ağı ile karşılaşılmaktadır. Devlet ve İl yolu dışında 68 km uzunluğunda otoyol bulunmaktadır. 316 km uzunluğundaki devlet yolunun ve 385 km il yolu bulunmaktadır. Ayrıca 233 km ağ dışı turistik yol ağı mevcuttur.

İl sınırları içinde 135 km uzunluğunda demiryolu ağı vardır. Demiryolu ağı 2 hattır. Birinci hat Buharkent-Ortaklar Demiryoludur. Bu hattın uzunluğu 112 km dir. İkinci hat ise Ortaklar-Söke demiryoludur. Bu hattın uzunluğu da 23 km dir. Her iki hat üzerinde yük ve yolcu taşımacılığı günlük olarak yapılmaktadır.

Kuşadası Limanı yat ve yolcu gemisi trafiği yönünden önemli bir hudut kapısı olma niteliğini taşımakta, yaz sezonu boyunca binlerce turist gerek gemi gerekse yat ile giriş-çıkış yapmaktadır. Kuşadası Limanının gemi kabul kapasitesi 2.400 gemi/yıldır.

Ayrıca, 1993 yılında faaliyete geçen 1435 m pist uzunluğuna sahip Aydın-Çıldır Havaalanı küçük tip uçakların iniş yapabileceği özelliktedir.

Demiryolu

Aydın ili sınırları içinde toplam demiryolu uzunluğu Söke - Buharkent arası 135 Km.dir. Hemzemin geçit sayısı 178 adet olup, bunun 169 adedi serbest, 9 adedi ise bekçili hemzemin geçittir. Aydın ili içinde yalnızca Kuyucak - Horsunlu istasyonları arasında 34 m. uzunluğunda bir tünel vardır.Gar’ımız İzmir - Denizli hattında olup, İzmir - Denizli arasında 5 gidiş, 5 dönüş ekspres ve motorlu; İzmir-Afyon arasında 1 gidiş 1 dönüş yolcu treni; Söke-Nazilli, Söke-Aydın ve Söke- Denizli arasında 1 adet çiftli ray otobüsü, ayrıca İzmir-Denizli arasında 2 adet 1 gidiş, 1 dönüş yük treni çalışmaktadır.

Türkiye’de üretilen feldispat madeninin % 95’i İlimiz Çine İlçesi ve Muğla İli Milas İlçesi arasındaki dağlık bölgeden çıkarılmaktadır. Madenin kamyon ve tırlarla İzmir Limanına taşınarak ihraç edilmesi birim fiyatını artırmaktadır. Bu nedenle Çine İlçemizde yoğun olarak üretilen madenin ucuz şekilde taşınarak maliyetinin düşürülmesi ve ihracat üstünlüğü elde edilebilmesi bakımından Çine İlçemizden Aydın merkezine demiryolu yapımı İlimizin maden potansiyelinin değerlendirilmesi yönünden önem taşımaktadır

-İLİN GELENEK VE GÖRENEKLERİ AÇISINDAN AYIRICI ÖZELLİKLERİ, ETKİNLİKLER

Aydın her yıl kış aylarında düzenlenen deve güreşleri, halk oyunları (zeybek oyunları), efelik kültürü, asker uğurlama, incir (Germencik, İncirliova), erik (Umurlu), çilek , portakal (Sultanhisar), pamuk (Söke) festivalleri, keçi kılından dokumacılık (Bozdoğan), el sanatları ( iğne oyası, nakış, simli işlemeler, havut –deve süslemeciliği-semercilik, Türkmen ve Yörük kilimleri, heybeleri ) ile ünlüdür.

- İLİN SOSYAL YAŞANTISINI ETKİLEYEN ÖNEMLİ GÜNLER
******’ün Aydın’ı ziyaretleri, 3 Şubat
Aydın’ın Düşman İşgalinden Kurtuluşu, 7 Eylül
Germencik’in Kurtuluşu, 7 Eylül
Söke’nin Kurtuluşu, 6 Eylül
Buharkent’in Kurtuluşu, 3 Eylül
Kuyucak’ın Kurtuluşu, 5 Eylül
Kuşadası’nın Kurtuluşu, 7 Eylül
Köşk’ün Kurtuluşu, 6 Eylül
İncirliova’nın Kurtuluşu, 7 Eylül
Nazilli’nin Kurtuluşu, 5 Eylül
Sultanhisar’ın Kurtuluşu, 5 Eylül
Sultanhisar (Nyssa) Uluslararası Kültür ve Sanat Festivali, Mayıs Başı 5 gün
Deve Güreşleri, ( Aydın, İncirliova, Germencik, Yenipazar, Köşk,
Buharkent, Koçarlı, Çine, Kuyucak, Sultanhisar), Ocak-Şubat Ayları
Kuşadası Altın Güvercin Şarkı Yarışması Temmuz, 1 Hafta
Germencik, İncirliova İncir Festivali, Eylül ilk Hafta 3 Gün
Söke Tarım ve Sanayi Fuarı, Eylül ilk Hafta
Söke Pamuk Festivali, Eylül ilk Hafta
Aphrodisias Kültür, Sanat ve Tanıtım Festivali, Eylül 3 Gün
Söke-Güllübahçe-Priene Şenliği, Mayıs 2.Hafta

ATATÜRK AYDIN’DA

3 Şubat 1931 günü İzmir’den trenle Aydın’ı şereflendiren ******, istasyon meydanını dolduran on binlerce Aydınlının sonsuz sevgi, saygı ve bağlılık gösterileriyle karşılandılar. Trenlerinden inip iltifatlarda bulundukları karşılayıcılarla birlikte yol boylarında sıralanan ve kendilerini görmeye gelen Aydınlıların alkışlarını tatlı tebessümleriyle karşılayarak Belediyeye geldiler. Belediyeden Türk Ocağına geçen ******, Ocak Yönetim Kurullarının çalışmalarına özellikle değinmiş, Cumhuriyet ilke ve erdemleriyle devrimlerinin topluma ulaştırılma yöntemleri üzerinde düşüncelerini ilgililerden sorup, sonra da kendi görüşlerini açıkladılar.

Halka dönük çalışmaların gerek ve önemlerindeki büyük yararları da açıklamalarında belirttiler.
Gecelerini özel trenlerinde istirahatla geçiren ****** 4 Şubat 1931 günü gelişlerinde olduğu gibi istasyon meydanını dolduran on binlerce Aydınlının; coşkun, ateşli, sevgi, saygı, bağlılık gösterileri ve alkışları arasında Denizli’ye uğurlandılar.