Eskişehir

ESKİŞEHİR

Genel Bilgiler

YÜZÖLÇÜMÜ: 13,901 km²
NÜFUS: 706,009 (2000)

İL TRAFİK NO: 26

İLÇELER: Eskişehir (merkez), Alpu, Beylikova, Çifteler, Günyüzü, Han-Çifteler, İnönü, Mahmudiye, Mihalgazi, Mihalıççık, Sarıcakaya, Seyitgazi, Sivrihisar.

İLKÇAĞLARDA ESKİŞEHİR

Eskişehir'in tarihi, Anadolu'daki ilk siyasi birliği kuran Hitit İmparatorluğu'na dayanır. Daha sonra Frigya Krallığı, ardından Lidya Krallığı' nın egemenliği altına girmiş, M.Ö VI. yüzyılda da Pers İmparatorluğu topraklarına katılmıştır. M.Ö. 1. yüzyılda bölge tümüyle Roma ülkesi haline gelmiştir. 1071 Malazgirt Zaferi'nden sonra 1074 de Selçukluların eline geçmiş, Selçuklu Devleti'nin parçalanması üzerine l289 yılında Osmanlıların hakimiyetine girmiştir. Cumhuriyetin ilanından sonra ise 1925 yılında kendi adını taşıyan vilayet merkezi olmuştur.

Anadolu, medeniyetler beşiğidir. Bu medeniyet içersinde Eskişehir M.Ö. 14. yüzyılda Hititlerin, M.Ö. 12. yüzyılda da Friglerin kültür ve medeniyetlerini yaşamış ve Friglerin önemli bir yerleşim merkezi olmuştur. Tüm çağların en zengin kralı Midas, Frigya kralıdır. Midasın tarihte ilk görünüşü M.Ö. 700 yıllarında hükümdarlık yapması ile başlar. Midas, Yunan kralı Agamemnon'un kızıyla evlenir. Üvey babası Baküs'ün ganimetlerini ele geçirir. Bunun üzerine tanrılar tarafından dokunduğu herşeyin altına dönüşmesiyle cezalandırılır. Midas önce çok mutludur. Ancak uzun sürmez. Tuttuğu herşey altın olur ve açlıkla karşı karşıya kalır.

MİDAS KENTİ (YAZILIKAYA)

Yazılıkaya, adını şehrin kuzeydoğusunda çephesi doğuya bakan Midas Anıtı'ndan almıştır.Yazılıkaya'da yapılan kazılarda, tesbit edilen höyüklerin büyük bir kısmında Hitit çağına ait kültür belgeleri bulunmuştur.Yazılıkaya'nın Eskişehir'e uzaklığı Çifteler ilçesinden gidildiğinde 90 km. kadardır. Çifteler - Yazılıkaya arası asfalt yol olup 39 km.dir. Yazılıkaya'ya Seyitgazi yolu ile Frigya Vadisinden gidildiğinde Örencik, Şükranlı, Çukurca köylerinden geçilerek 72. km.de Yazılıkaya'ya ulaşılır. Eskişehir - Seyitgazi arası asfalt, Seyitgazi - Yazılıkaya arası stablize yoldur. Bu güzergahta Frigya Vadisi'nde yer alan 28 Frig eseri ile 8 adet Selçuklu anıtını görmek mümkündür.

M.Ö. 1200 yıllarında Anadolu'daki Hitit egemenliğine son vererek, geniş bir alana yayılan Frigler, Eskişehir ovasına yayılmışlardır. Eskişehir'e çok yakın bir yerleşim merkezi olan Pessinus'da yapılan kazılarda Frig Tanrıçası Kybele'ye ithaf edilen mabet, tiyatro ve birçok mimari yapı ortaya çıkarılmıştır. Friglerin dini Anadolu'nun çok eski bir tapınımı olan Ana tanrıçaya bağlıdır.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

KYBELE

Tabiatın, dağların, hayvanların, şehirlerin ve tarımın hakimi genç kızların koruyucusu bereket tanrıçasıdır. Anadolu'nun yerli tanrısı olan Tanrıça Kybele'yi çok benimseyen Frigler; Kybele kültürünü uzun süre devam ettirerek Roma dininde önemli rol oynamasını sağlamışlardır.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

PESSİNUS

Eski çağların ünlü kenti Pessinus, Sivrihisar İlçesi yakınında, Ankara - Eskişehir karayolu üzerinde Sivrihisar yakınlarında Ballıhisar yöresinde bulunmakta ve Sivrihisar karayolu kavşağının 16 km. doğusundadır. Hititler tarafından Tanrıların Anası Kybele'nin ünlü tapınağının bulunduğu yer, Friglere ait bir yerleşim merkezidir.

DORLİON (DORYLAEUN)

Antik çağda bu bölgede latince Dorylaeun ya da Grekçe Dorylaion adıyla ünlenen bir kent bulunmaktaydı. Bugün Eskişehir'de antik Dorlaiaun olabilecek 3 ayrı yerin varlığından sözedilir. Bunlardan biri Eskişehir'in batısında Karacaşehir ve kalesidir. Diğeri şehrin kuzey bitişiğinde Muttalip Beldesi yolunun doğusunda Şarhöyük'ün bulunduğu yerdir. Şar sözcüğü şehir anlamındadır. Helenistik ve Roma çağlarında höyüğe sığmayan şehir, eteklere kadar yayılmıştır. Bu bölgede yapılan hafriyat ve kazı çalışmaları sırasında Hellenistik Roma ve Bizans çağlarına ait eserlere rastlanmıştır. Bunlar Eskişehir Arkeoloji Müzesinde sergilenmektedir.

Üçüncü konumu ise Porsuk Suyu' nun iki kıyısında kurulan, M.S. 395 yılında Bizanslıların egemenliği altında bulunan ve nüfusun yoğun olduğu merkezlerden oluşan bir şehirdir. 19. Yüzyılın sonlarında Eskişehir'de yapılan inceleme ve araştırmalar sonucunda M.S. 3. yüzyıla yani Augustus çağlarından Caracalla çağına kadar uzanan ve Dorlaion hakkında bilgiler veren bazı yazıtlar bulunmuştur.

GORDİON (MUHTEŞEM ŞEHİR)

Porsuk Irmağı' ndan güneye doğru inildiğinde Porsuk ve Sakarya ırmakları birleşir ve tekrar birbirinden ayrılırlar. İşte bu noktadaki tarihi şehir, Gordion'dur.

Gordion, Frigya devletinin başkentidir ve "İmparator Yolu" olarak bilinen kalıntılar üzerindeki en muhteşem duraktır. Bu büyük şehir, dünyaca ünlü büyük Alexander ve Gordion kralı hakkında sayısız hikayelerin anlatıldığı bir yerleşim yeridir.

ORTAÇAĞLARDA ESKİŞEHİR

M.S. 395 yılında Romanın ikiye bölünmesiyle Frigya, Bizans toprakları bölümünde kalmıştır. Eskişehir ve çevresindeki şehirler bu dönemde eski önemlerini yitirmişlerdir.

7. yüzyılın sonundan 10. yüzyıl boyunca sonuna dek 300 yıl süren Bizans - Arap savaşları bu topraklar üzerinde bazı efsane ve destanların da doğmasına yol açmıştır. Bunlardan en önemlisi Seyyit Battal Gazi destanıdır.

SEYYİT BATTAL GAZİ

Seyyit Battal Gazi nin asıl adı Abdullah olup Battal ise yiğitlik, kahramanlık ve görülmemiş heybetinden dolayı sonradan aldığı isimdir. Baba adı Ömer veya Hüseyin'dir. Yalnız İslam aleminin değil Hristiyanların da o çağda iyi tanıdığı Battalgazi M.S. 715 yılında İslam Ordularının İstanbul'u kuşatmasıyla katılmış olup ferdi olarak birçok yararlılıklar göstermiş, buradan Bizans İmparatoru'nun kızı Elenora'yı kaçırmış, 717 - 740 yılları arasında devam eden 22 yıllık Akrenion savaşlarına katılmış ve 740 yılında Nacolea şehrini, Mesih Kalesi önünde şehit düşmüştür. Selçuklu hükümdarlarından 1. Alattin Keykubat'ın annesi Ümmühan Hatun 1207 - 1208 yıllarında Seyitgazi de bulunan bugünkü türbesini yaptırmıştır. Seyyit Battal Gazi Türk-İslam dünyasının ünlü kahramanlarından olup halkın gönlünde destanlanmış bir kişiliğe sahiptir.

YENİ VE YAKIN ÇAĞLARDA ESKİŞEHİR

Eskişehir yöresi Osmanlı İmparatorluğu' nun beşiği ve doğu seferleri yolu üstündeki önemli merkezlerden biridir. Osmanlı İmparatorluğu' nun kurucusu Osman Bey, 1298 yılında önce Eskişehir'i ve arkasından da İnönü, Seyitgazi ve Sivrihisar'ı topraklarına katmıştır. Uzun zaman Kütahya'ya bağlı olarak yönetilen Eskişehir, l841 yılında Bursa eyaletine bağlanarak yönetilmiş, 1925 yılında da kendi adıyla il olmuştur.

KURTULUŞ SAVAŞI VE CUMHURİYET DÖNEMİNDE ESKİŞEHİR

Eskişehir, Milli Mücadele yıllarında, uzun süre gündemde kalan bir şehir olmuştur. 1921 yılında Eskişehir'e 40 km. uzaklıkta İnönü'de, 1. ve 2. İnönü Muharebeleri yapılmıştır. Şehrin stratejik konumu bakımından Türk - Yunan savaşlarının 5 muharebesinin 3'ü, 1. inönü, 2. İnönü ve Kütahya - Eskişehir muharebeleri, Eskişehir'de gerçekleşmiştir.

Eskişehir, savaştan sonra yeniden kurulmuş ve savaş kalıntılarının arasından yeni bir şehir doğmuştur.

Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren şehir, tarihi geçmişi ve Kurtuluş Savaşı'ndaki önemine binaen hızla gelişmiştir. Sanayi ve ekonomik alanda hızlı bir kalkınma göstermiş, savaş kalıntılarının arkasında yeni ve modern şehir kurulmuştur.